شانزدهمین جلسه شورای دبیران شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در یکم آبان ماه سال جاری برگزار شد. در این جلسه، دکتر سید محسن میرمهدی دکتری فلسفه از دانشگاه آزاد برلین در ادامه سلسله نشست های بازشناسی وضعیت علوم انسانی در ایران به سخنرانی پرداخت.

چهاردهمین جلسه شورای دبیران شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در ۱۷ مهرماه سال جاری برگزار شد.

یازدهمین جلسه شورای دبیران شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در ۲۰ شهریورماه ۱۴۰۱ برگزار شد.

سیزدهمین جلسه شورای دبیران شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در ۱۰ مهرماه سال جاری برگزار شد.

دوازدهمین جلسه شورای دبیران شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در ۲۹ شهریورماه ۱۴۰۱ برگزار شد.

نشست نقد و بررسی کتاب «روش‌شناسی علم کلام» نوشته دکتر رضا برنجکار، رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث، در تاریخ ۱۵ مهر ۱۴۰۴ به صورت حضوری و آنلاین توسط شورای بررسی متون پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد و بر محور حجیت اخبار آحاد در عقاید اسلامی تمرکز داشت. دکتر برنجکار در ارائه خود، کتاب را به عنوان منبعی پایه‌ای برای استنباط معارف دینی از قرآن، سنت و عقل معرفی کرد و تأکید نمود که اعتقاد عملی قلبی است که با کل‌نگری به منابع دینی، بدون وابستگی مطلق به خبر واحد، به یقین معرفتی منجر می‌شود و کلام را به ابزاری تمدن‌ساز تبدیل می‌کند. دکتر رستمی کیا به عنوان ناقد اول، بر حفظ هویت مستقل کلام از اصول فقه، تقسیم استراتژی‌های کلام به تهاجمی، رقابتی، محافظه‌کارانه و تدافعی، و لزوم افزودن بخش رصد محیطی برای مواجهه با شبهات نوین اصرار ورزید و تأثیر فلسفه یونانی را منفی ارزیابی کرد. حجت‌الاسلام حسن طارمی راد، ناقد دوم، خبر واحد سنتی را در عقاید فاقد حجیت دانست و بر تفاوت عقلانیت کلامی و فقهی، و لزوم قرائن مجموعه‌ای مانند نقادی رجالی و درایه‌ای برای وثوق تأکید کرد. در پاسخ، دکتر برنجکار رویکرد توصیفی کتاب را دفاع کرد و بر استقلال کلام با اصول مشترک، و نقش تمدنی آن در هدایت جامعه پافشاری نمود. این رویداد با قدردانی از شرکت‌کنندگان پایان یافت و بر ضرورت گفتگوهای علمی در کلام اسلامی برای پاسخ به چالش‌های معاصر تأکید کرد.

شماره ششم نقدنامه علوم انسانی با دبیری علمی رضا محمدی و به همت گروه فقه و حقوق شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی تولید شده و علاوه بر ارائه شش بازخوانی از ایده توماس آکویناس درباره قانون توسط سید حمید طالب‌زاده، سید محمدحسین کاظمینی، مهدی شهابی، سعید ماخانی، ابراهیم رنجبر، یوسف خرم‌پناه حاوی یادداشت‌هایی از سید محمدتقی چاوشی، محمدهادی محمودی و رُمی براگ درباب ایده قانون انسانی در مسیحیت می‌باشد.همچنین متن رساله قانون از کتاب زبده الهیات (summa theologiae) همراه با دو رساله از دونس اسکوتوس درباب مواجهه‌ای متفاوت با طرح ایده قانون انسانی در آکویناس برای نخستین بار به صورت کامل از زبان لاتین ترجمه شده است.

ماهنامهٔ نقدنامهٔ علوم انسانی که به همت شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی منتشر می‌گردد نشریه‌ای عمومی است که در فواصل ماهانه، یکی از متون شاخص را که اغلب مورد توجه کافی قرار نگرفته به بحث و بررسی نخبگان علوم انسانی گذاشته و علاوه بر طرح علمی آن، معاصریت آن را نیز دنبال می‌نماید. 

سخنرانی دکتر طالب زاده با عنوان تأملی در تأسیس فلسفه در عالم اسلامی و چالش امر سیاسی در شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی برگزار می شود

شمارۀ سوم و چهارم نقدنامه علوم انسانی به همت گروه مطالعاتِ علم و فناوری شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی منتشر شد.

نشست علمی "اقتصاد و مطالعات میان‌رشته‌ای؛ گرامی‌داشت آثار و افکار دکتر تمدن‌جهرمی" به همت گروه اقتصاد شورای بررسی متون و با همکاری دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران برگزار می شود.

نشست نقد و بررسی کتاب «روش‌شناسی علم کلام» نوشته دکتر رضا برنجکار، رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث، در تاریخ ۱۵ مهر ۱۴۰۴ به صورت حضوری و آنلاین توسط شورای بررسی متون پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد و بر محور حجیت اخبار آحاد در عقاید اسلامی تمرکز داشت. دکتر برنجکار در ارائه خود، کتاب را به عنوان منبعی پایه‌ای برای استنباط معارف دینی از قرآن، سنت و عقل معرفی کرد و تأکید نمود که اعتقاد عملی قلبی است که با کل‌نگری به منابع دینی، بدون وابستگی مطلق به خبر واحد، به یقین معرفتی منجر می‌شود و کلام را به ابزاری تمدن‌ساز تبدیل می‌کند. دکتر رستمی کیا به عنوان ناقد اول، بر حفظ هویت مستقل کلام از اصول فقه، تقسیم استراتژی‌های کلام به تهاجمی، رقابتی، محافظه‌کارانه و تدافعی، و لزوم افزودن بخش رصد محیطی برای مواجهه با شبهات نوین اصرار ورزید و تأثیر فلسفه یونانی را منفی ارزیابی کرد. حجت‌الاسلام حسن طارمی راد، ناقد دوم، خبر واحد سنتی را در عقاید فاقد حجیت دانست و بر تفاوت عقلانیت کلامی و فقهی، و لزوم قرائن مجموعه‌ای مانند نقادی رجالی و درایه‌ای برای وثوق تأکید کرد. در پاسخ، دکتر برنجکار رویکرد توصیفی کتاب را دفاع کرد و بر استقلال کلام با اصول مشترک، و نقش تمدنی آن در هدایت جامعه پافشاری نمود. این رویداد با قدردانی از شرکت‌کنندگان پایان یافت و بر ضرورت گفتگوهای علمی در کلام اسلامی برای پاسخ به چالش‌های معاصر تأکید کرد.

در جلسه اول حلقه مطالعاتی با عنوان «مطالعات اندیشه سیاسی در ایران معاصر» که با محوریت کتاب «زوال اندیشه سیاسی در ایران» نوشته دکتر جواد طباطبایی برگزار شد، شرکت‌کنندگان به‌صورت مقدماتی با فضای کلی کتاب، اهداف نویسنده و موضوعات اصلی آن آشنا شدند. این جلسه در واقع نقطه شروعی برای ورود به یکی از مهم‌ترین آثار فکری معاصر در زمینه اندیشه سیاسی در ایران بود. در ابتدای جلسه، ضمن معرفی اجمالی دکتر جواد طباطبایی و جایگاه او در فضای فکری و دانشگاهی ایران، به اهمیت و تأثیر کتاب «زوال اندیشه سیاسی در ایران» اشاره شد. این کتاب از جمله آثار پرمناقشه‌ای است که همواره مورد توجه محققان، دانشگاهیان و علاقه‌مندان به سیاست و اندیشه ایرانی قرار گرفته است. نویسنده در این اثر، تلاش کرده است تا روند افول اندیشه سیاسی در سنت ایرانی را از منظر تاریخی و فلسفی بررسی کند. در این جلسه تأکید شد که طباطبایی، برخلاف بسیاری از روایت‌های رایج که افول سیاسی را به دلایل صرفاً بیرونی همچون حملات مغول یا استعمار نسبت می‌دهند، عامل اصلی زوال اندیشه سیاسی در ایران را در درون ساختار فکری و فرهنگی ایران جستجو کرده است. از نگاه او، از دوره صفوی به بعد، ایران به‌تدریج از تولید اندیشه سیاسی بازماند و درگیر نوعی تکرار سنت‌های کهنه و غیرکارآمد شد. او با استناد به تاریخ فلسفه و علم سیاست در ایران، به‌ویژه با تمرکز بر مقایسه با تمدن‌های دیگر، به این نتیجه رسیده که عدم شکل‌گیری یک نظریه سیاسی منسجم، نتیجه ضعف در تداوم سنت فلسفی و نیز غلبه سنت فقهی بوده است. در این جلسه همچنین به ساختار کتاب پرداخته شد و تأکید شد که طباطبایی در این اثر بیشتر به طرح مسئله و ایجاد چارچوب نظری برای تحلیل زوال اندیشه سیاسی پرداخته تا ارائه راه‌حل‌های مستقیم. بنابراین، کتاب را باید به‌مثابه طرحی برای یک پروژه فکری بزرگ‌تر در نظر گرفت. در ادامه، به برخی حواشی و بازتاب‌های اجتماعی و دانشگاهی کتاب نیز اشاره شد. از جمله اینکه نوشته‌های طباطبایی، به‌ویژه همین کتاب، موجب شکل‌گیری طیفی از موافقان و منتقدان شده است. برخی، آثار او را آغازی بر بازاندیشی جدی درباره سنت سیاسی ایران دانسته‌اند و برخی دیگر، نگاه او را به‌دلیل تمرکز زیاد بر عقلانیت فلسفی و بی‌اعتنایی به دیگر سنت‌های فکری، محدودکننده دانسته‌اند. در پایان جلسه، توافق شد که در جلسات آینده، فصول مختلف کتاب به‌صورت دقیق‌تر بررسی شود. همچنین مقرر شد هر جلسه به یکی از محورهای اصلی کتاب اختصاص یابد؛ از جمله: تحلیل تاریخی زوال، نقش فلسفه اسلامی، نسبت فقه و سیاست، نقش نهادهای سنتی در افول تفکر سیاسی، و در نهایت ارزیابی امکان احیای اندیشه سیاسی در ایران معاصر. جلسه اول، با طرح کلی کتاب و معرفی موضوعات بنیادین آن، زمینه را برای گفت‌وگوهای عمیق‌تر و نقد و تحلیل‌های جزئی‌تر در جلسات بعدی فراهم ساخت.

نشست نقد و بررسی شماره سوم و چهارم نقدنامه علوم انسانی شوکران جهل؛ دیدار با اندیشه نیکلاس کوزایی در آیینه آثارش به همت گروه علم و فناوری شورای بررسی متون برگزار می شود.