گزارش همایش «ما و غرب در آراء و اندیشههای آیتالله العظمی خامنهای» + گزارش تصویری
همایش ما و غرب در آراء و اندیشه رهبر معظم انقلاب، ۱۹ آبانماه ۱۴۰۴ با حضور استادان، پژوهشگران و نخبگان علمی و سیاسی، در مرکز همایشهای بینالمللی صدا و سیما برگزار شد.
اسحاقی: غرب با ملتهای آزاد مشکل دارد و راهبردش تحقیر تا تسلیم است
در آغاز این آیین، محمد اسحاقی معاون پژوهشی دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در همایش ما و غرب ضمن حمد و صلوات بر پیامبر اکرم(ص) و خاندان مطهر ایشان، با خیرمقدم به حاضران گفت: در محضر اندیشههای قرآنی و الهی قرار داریم؛ منظومهای که منش و کنش آن از تعالیم وحیانی و شخصیتهای الهی سرچشمه میگیرد و محور اصلی آن معارف قرآن و اهلبیت(ع) است.وی با تأکید بر لزوم پژوهش علمی برای شناخت درست این منظومه فکری، تصریح کرد: بیانات و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب باید با نگاه دقیق و علمی بررسی شود؛ زیرا اگر شناخت صحیحی از این منظومه بهدست نیاید، خطر انحراف و تحریف وجود دارد. اسحاقی افزود: آنچه قاری محترم تلاوت کرد در مفهوم «جهاد کبیر» نیز به همین معناست که شناخت صحیح، مقدمه انتقال درست مفاهیم است. اندیشه رهبری معظم انقلاب، یک مجموعه منسجم از معارف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است که باید به صورت منظومهای دیده شود؛ تحلیل جزئی و بخشبخش موجب غفلت از عمق مفهومی آن میگردد.به گفته وی، سیره و اندیشه رهبر معظم انقلاب مبتنی بر رهنمودهای قرآنی و سنتهای الهی است و بر اساس همین بنیانها کشور توانسته از بحرانها و چالشهای سیاسی و اجتماعی عبور کند. وی افزود: این منظومه، راه میانبری برای نزدیک شدن به معارف الهی از مسیر اندیشه و سیره شخصیتی رهبر انقلاب است؛ شخصیتی که در عین حال، یک رهبر سیاسی، فرمانده کل قوا و مرجع دینی است و در تمامی ابعاد فرهنگی و فکری حضوری فعال دارد.
اسحاقی با اشاره به کوششهای پژوهشگران در محور غربشناسیِ منظومه فکری رهبر معظم انقلاب گفت: این همایش از سال گذشته با رونمایی از محورهای علمی خود، استقبال قابلتوجهی را از جانب اندیشمندان و مراکز پژوهشی کشور شاهد بود. وی افزود: نشستها، سخنرانیها، مصاحبههای علمی و تولید آثار پژوهشی در این زمینه انجام شده و امروز بخشی از آن رونمایی میشود.وی اظهار داشت: از این مرحله به بعد، کار اصلی همایش آغاز میشود؛ زیرا باید پیامدهای علمی و معرفتی آن به مخاطبان مختلف منتقل گردد. موضوع تمدن غرب، یکی از مسائل بنیادین جهان معاصر و ایران است؛ چرا که نحوه تعامل غرب با ملتهای مستقل و آزاد، مبتنی بر تهدید، تحقیر، تطمیع، تحریف و ترور است.به گفته این پژوهشگر، رهبر معظم انقلاب، نظام سلطه و استکبار را به عنوان چهره واقعی تمدن غرب معرفی کردهاند؛ نظامی که علیرغم تلاش برای تسلیم ملتها، با رهبری قرآنی انقلاب اسلامی شکست خورده است.وی تأکید کرد: پرونده این همایش گام نخست در شناخت و افشای ماهیت واقعی تمدن غرب از دیدگاه رهبر معظم انقلاب است. تمدن غرب بر مبانی نظریای بنا شده که از معنویت، اخلاق و خالق هستی دور است و پیامدهای فاجعهباری برای بشریت بر جای گذاشته است؛ این فاجعه را امروز میتوان در فروپاشی شعارهای غربی همچون آزادی، حقوق کودک، حق تعیین سرنوشت و مردمسالاری مشاهده کرد.
اسحاقی با اشاره به شکست نظریه «پایان تاریخ» و بحرانهای اخلاقی و معرفتی تمدن غرب افزود: غرب نهتنها در درون خود با این مشکلات روبهروست، بلکه با راهبردهای فرهنگی و تبلیغی، در حال انتقال و تحمیل این انحطاط اخلاقی به ملتهای دیگر است. وی در پایان گفت: یکی از مأموریتهای علمی این همایش، تبیین و مستندسازی همین انحطاط و ارائه راهکارهای برگرفته از منظومه قرآنی رهبری انقلاب برای مواجهه با آن است.
حقانی: در پیچ سوم تاریخ باید با اقتدار عمل کنیم
موسی حقانی، پژوهشگر تاریخ معاصر، در همایش «ما و غرب» گفت: ما امروز وارد پیچ سوم تاریخ شدهایم؛ دورهای که البته تفاوتهای جدی با دو مرحله گذشته دارد. درک این تفاوت برای جامعه ما ضروری است تا بدانیم در گذشته چه بر سر ملت ما آمد و امروز چه نقاط قوتی در اختیار داریم تا از تکرار آن حوادث جلوگیری کنیم.وی افزود: دغدغهای که مقام معظم رهبری در این مقطع تاریخی مطرح میکنند، آن است که در گذار از نظام قدیم جهانی به نظام جدیدی که در حال شکلگیری است، باید با اقتدار عمل کنیم تا جایگاه ایران در نظام بینالملل حفظ شود. جامعه ما باید نسبت به توانمندیهای خود و دشمنیهای دشمن آگاهی کامل داشته باشد.حقانی با اشاره به تأکید رهبر انقلاب بر اهمیت تاریخ گفت: راهکار اساسی ایشان برای شناخت شرایط و مقابله با دشمن، رجوع به علم تاریخ است. رهبر انقلاب تاریخ را علمی راهبردی میدانند که از طریق آن میتوان به روشها، اهداف و ماهیت دشمن پی برد و فهمید ریشه دشمنی استکبار و روحیه برتریطلبی آن از کجاست.این پژوهشگر تاریخ معاصر در ادامه خاطرنشان کرد: حوادثی که در غرب به شکلگیری قرن جدید انجامید، صرفاً حاصل پیشرفت علمی نبود، بلکه نتیجه زیادهخواهیهای استعماری، غارتگری و کشتارهایی بود که تمدن غرب در سراسر جهان رقم زد. به گفته وی، شناخت این مسیر تاریخی همان چیزی است که رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید دارند.
نجفی: تقابل ایران با غرب، تقابل سنتی شرق و غرب نیست
موسی نجفی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز در ادامه این همایش گفت: در تبیین اندیشه سیاسی انقلاب اسلامی میتوان مشاهده کرد که اساس شکلگیری این تفکر، هم بر ریشههای اسلامی و شیعی استوار است و هم بر زبان و فرهنگ ایرانی. هنگامی که سخن از غرب بهمیان میآید، باید توجه داشت که غربِ پس از پیمان ۱۶۴۸ و انقلاب فرانسه، قلبِ یک نظم سلطهگر جهانی است که برای خویش نظامی جدید نسبت به جهان تعریف کرده است. وی افزود: تقابل ایران با غرب، تقابل سنتی شرق و غرب نیست؛ زیرا ایران در چارچوب شرع و اندیشه دینی خود عمل میکند، اما فراتر از دایره جغرافیایی شرق، به مثابه قدرتی مستقل و صاحب مرکزیت در عرصههای ملی، منطقهای و جهانی ظاهر میشود. از این دیدگاه، خروج نظری و عملی ایران از چارچوب «مرکز ـ پیرامون» به معنای حرکت رهبریمحور از موضع پیرامونی به موضع مرکزی در برابر نظام غربی است؛ وضعیتی که میتوان آن را با تعبیر نمادین «زانو زدن قلب غرب در برابر ایران» توصیف کرد.
نجفی مطرح کرد: نفی مفهوم «پایان تاریخ» غرب و ارائه فلسفه تاریخ تازه از سوی اندیشه ایرانی و اسلامی، نشانگر آغاز دورهای جدید در تاریخ تفکر و تمدن بشری است. هرچند جهان امروز درگیر استعمار ذهن، جنگ نرم و سلطه رسانهای است، اما تجربه نشان داده است که قدرتهای غربی از آن برتری تاریخی که میپنداشتند فاصله گرفتهاند. آنان هنوز در سطح همان استعمار سختافزاری و طرحهای تجزیهطلبانه علیه ایران عمل میکنند.
این استاد علوم سیاسی در پایان یادآور شد: همانطور که امام خمینی(ره) در نامه تاریخی خود از «صدای شکسته شدن استخوانهای مارکسیستها» سخن گفت، این اندیشه امتداد همان مسیر است؛ مسیری که در آن ایران با فلسفه سیاسی نوین خود، بنیانهای فکری تمدن غرب را در سطح نظری و عملی به چالش میکشد.
نجفی ده ویژگی اندیشه سیاسی رهبر انقلاب را اینچنین تشریح کرد:
۱. اندیشه رهبری جریانمحور است و محصول انقلاب اسلامی است، نه یک شخصیت فردی.
۲. این اندیشه دارای ستیز با غرب است و در تمام ابعاد، از جمله سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، خود را نشان میدهد.
۳. تقابل با غرب، تقابل ذاتی و هویتی است و قابل کاهش به تاکتیکهای سیاسی نیست.
۴. این تقابل، شرقی یا صرفاً سیاسی نیست؛ ایران مستقل و مقتدر، هم در سطح ملی و منطقهای و هم در سطح جهانی، نماد این مواجهه است.
۵. غرب به خود مرکز جهان میبیند و ایران این نامعادله استعماری را به چالش میکشد.
۶. تاریخ غرب، مرکزیت و برتری تمدنی ندارد و باید با بیاعتمادی به غرب، سلطهگری و منافعتجویی آن را شناخت.
۷. ایران با ظرفیت تاریخی و انقلاب اسلامی، قادر به پیشتازی جهانی جریان ضد سلطه است و این بیداری در قالب یک ناسیونالیسم اسلامی صورت میگیرد.
۸. رهبری تکیه بر طبقات خاص اقتصادی یا احزاب ندارد، بلکه اعتماد به مردم و بیداری ملتها را محور میداند.
۹. عزت ملی، در اندیشه رهبری، محور مصلحت است و حکمتها در خدمت عزت کشور قرار دارد.
۱۰. مجموعه این ویژگیها یک مکتب فکری ضد غربی ایجاد میکند که توان جذب و تعامل با دیگر جریانهای ضد سلطه در جهان را دارد. (ویدیو)
ایزدی: مشکل ایران و آمریکا «رفتاری» نیست؛ ریشه تقابل در ماهیت ما و آمریکا است
فؤاد ایزدی کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به دو سخنرانی اخیر رهبر معظم انقلاب – یکی در روز شهادت امام رضا(ع) و دیگری در مراسم ۱۲ آبان – بیان کرد: محور سخنان ایشان این بود که مشکل ایران و آمریکا حلشدنی نیست. بخشی از جریانهای فکری و برخی از مقامات کشور معتقد بودند میتوان این مسئله را حل کرد، اما منظومه فکری حضرت آقا دقیق و مبتنی بر واقعیتهای میدان سیاست جهانی است.ایزدی در ادامه با رجوع به یکی از کتابهای معتبر در حوزه سیاست خارجی آمریکا که در دانشگاههای غربی تدریس میشود، توضیح داد: نویسندگان این کتاب کشورها را به چهار گروه تقسیم کردهاند. گروه چهار شامل دولتهایی است که ذات انقلابی دارند و از مدار تبعیت از آمریکا خارج شدهاند.وی افزود: در این مدل، تفاوتی ندارد این کشورها چه رفتاری نشان دهند؛ خصومت آمریکا نسبت به آنها مستقل از رفتارشان حفظ میشود.وی با اشاره به مثالهایی چون جنگ اوکراین تصریح کرد: در دولت بایدن با وجود افزایش اختلاف میان روسیه و آمریکا، هیچ سرباز آمریکایی مستقیماً مقابل سرباز روس قرار نگرفت. این در حالی است که آمریکاییها با کشورهای همپیمان خود برخوردی کاملاً متفاوت دارند، کشورهایی مانند کره جنوبی و قطر که سالانه میلیاردها دلار سلاح از آمریکا خریداری میکنند.ایزدی گفت: در کتاب مذکور آمده است که “سیاستهای خصومتآمیز نسبت به کشورهای گروه چهار، بدون توجه به رفتار متقابل آنها حفظ میشود”؛ زیرا مشکل واقعی از نگاه غرب، نه سیاست خارجی این دولتها بلکه ماهیت حکومتی آنهاست. تا زمانی که ساختار دولت و حکومت مبتنی بر استقلال باشد، صلح حقیقی با آمریکا امکانپذیر نیست.
وی با تأکید بر اینکه سخنان حضرت آقا نیز همین معنا را تقویت میکند، افزود: غرب سالهاست روایت تغییر حکومت در ایران را تبلیغ و چهره انقلاب را در رسانههای خود تحریف کرده است. در این شرایط، راهکار اول ما باید تقویت فضای علمی، نقد محتوایی و حمایت از اندیشمندان داخلی باشد. وی گفت: برخی آثار ترجمهشده از فرمایشات رهبری بهدرستی در حوزه فرهنگی مورد استفاده قرار نمیگیرند.به گفته وی، باید مراقب جریانهای فرهنگی در غرب بود؛ زیرا امروز در جهان غرب حتی اگر کسی بزرگترین پرچم فلسطین را بر فراز شهر برافرازد، ممکن است رأی و حمایت عمومی کسب کند، و این نشاندهنده تغییر جدی در فضای فکری و سیاسی ایالات متحده است. ایزدی افزود: آمریکا در مسیر تبدیل شدن از یک قدرت جهانی به یک کشور «معمولی» قرار گرفته است و در چنین شرایطی، ایران باید هم در حوزه سختافزار قدرت و هم در عرصه نرمِ نقد و اندیشه تقویت شود.ایران، پرچمدار بازگشت خانواده به مرکز تمدن جهانی استفریبا علاسوند، عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده در ادامه گفت: رهبر انقلاب در حوزه زن، تعابیر راهبردی مانند زنِ مادر، زنِ رهبر و زنِ مسئول را وارد گفتمان کردهاند.وی افزود: خانواده را باید ساخت داخلی قدرت دانست؛ رکن تمدنسازی و نقطه کانونی فرهنگ و مقاومت است.علاسوند تصریح کرد: غربِ مفهومی در تهاجمهای خود، نخست خانواده و فرهنگ را هدف قرار داده است. تمدن اسلامی بر «خانوادهگرایی دینی» استوار است، در برابر تمدن غربیِ فردگرا و ابرفردگرا.وی خاطرنشان کرد: در جهان امروز، جریانهای خانوادهگرای متدین مسیحی، یهودی و مسلمان در حال ائتلاف علیه ایدئولوژی جنسیت هستند.
لاریجانی: برد موشکهای ما ربطی به غرب ندارد
در ادامه علی لاریجانی موضوع هستهای را «بهانهای برای دشمنی غرب با ملت ایران» دانست و تأکید کرد: اکنون همان رویکرد درباره توان موشکی و نقش منطقهای ایران تکرار میشود. آمریکا و اروپا با طرح مسائلی درباره برد موشکهای ایران، در واقع به دنبال اعمال کنترل و سلطه هستند، در حالیکه هیچ کشوری حق ندارد در توان دفاعی مستقل ملت ایران دخالت کند. لاریجانی سپس دو رویکرد فکری را در جهان معاصر تشریح کرد: یکی رویکرد تسلططلبی که غرب بر مبنای آن روابط با شرق را بر پایه قدرت میبیند، و دیگری رویکرد تعادل و تعامل متوازن که ایران به آن پایبند است. وی گفت: ایران نه سلطهطلب است و نه زیربار استیلای هیچ قدرتی میرود.
متن کامل سخنان لاریجانی را از اینجا بخوانید.
ایتا
نظر شما :