بازتعریف جایگاه تمدنی ایران مقتدر

دکتر موسی نجفی، رئیس شورای علمی همایش «ما و غرب؛ در آراء و اندیشه حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای» در گفت‌وگو با «صبح نو» تأکید می‌کند که نسبت ایران و غرب در مرحله‌ای تازه از تاریخ قرار گرفته است؛ مرحله‌ای که در آن جمهوری اسلامی دیگر در موقعیت پیرامونی جهان قرار ندارد، بلکه با اتکا به استقلال فکری و اقتدار تمدنی خود می‌تواند به الگویی الهام‌بخش برای ملت‌های منطقه تبدیل شود. او معتقد است اندیشه‌های رهبر انقلاب در تداوم خط فکری امام خمینی (ره) و شهید مطهری، الگوی تازه‌ای از مواجهه با غرب ارائه می‌کند که در آن حفظ عزت و هویت ایرانی - اسلامی، محور اصلی گفت‌وگو با جهان معاصر است. ادامه این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید: 

دریافت کلی خود را از این همایش مختصرا برای مخاطبان «صبح نو» تشریح کنید.
 همایش «ما غرب؛ در آراء و اندیشه حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای» که اختتامیه آن امروز (دوشنبه) برگزار شد، به نسبت ما و غرب به وضعیت جهان امروز، بالاخص بعد از جنگ دوازده روزه می‌پردازد. یکی از سوالاتی کلیدی و مهمی که این همایش به دنبال یافتن پاسخ‌هایی واقعی برای آن است، این است که واقعا چقدر می‌توان به غرب اعتماد کرد و وارد مذاکره با غرب شد. علاوه بر این، دیدگاه‌های رهبر معظم انقلاب نیز در طی یک کار جدی و یک ساله، در محورهای مختلف دسته‌بندی و شرح شده است. از دیگر دستاوردهای همایش «ما و غرب» می‌توان به نظریه‌پردازی درباره ایران و مقتدر و مستقل در طول تاریخ اشاره کرد و نسبت ایران تاریخی با غرب جدید که صفت برجسته آن «استعمار» است، از زوایای مختلف مورد تحلیل قرار گرفته است.
 
موضوع ارائه شده توسط خود شما در این همایش چه بود و چه نتایجی به همراه داشت؟
همین نسبت بین ایران و غرب موضوعی بود که من مورد نظر قرار دادم و 10 نکته را از آن استنباط کردم. این پژوهش، نتایج مختلفی را به دنبال داشت که یکی از آن‌ها این بود که ایران مستقل نظریه موسوم به امت یا ملت را کنار می‌گذارد و می‌تواند خودش به الگویی برای سایر کشور‌ها تبدیل شود. نتیجه دیگر این بود که نسبت ما و غرب دیگر یک نسبت بین مرکز و پیرامون نخواهد بود، بلکه خود ایران مقتدر می‌تواند مرکزیتی مستقل داشته باشد.
 
آراء اندیشمندانی چون آل‌احمد، شریعتی و شهید مطهری، چه نسبتی با این نظریه دارند؟ 
درست است که هر سه نفری که شما نام بردید، به نوعی ضدغرب هستند، اما روش‌های متفاوتی را برای مسیر فکری خود انتخاب می‌کنند و در لایه‌های مختلف به غرب می‌پردازند. شهید مطهری، به پشتوانه تمدن اسلامی، غرب را نقد می‌کند؛ شریعتی از روش جامعه‌شناسانه بهره می‌گیرد و آل‌احمد در واقع روشنفکری با تفکر بومی است، اما هر سه نفر به نوعی به قبل از انقلاب اسلامی مربوط می‌شوند. ما پس از استقرار حکومت جمهوری اسلامی ایران، وارد مرحله تازه‌ای از نسبت خودمان با غرب شدیم.
 
در این مرحله، کدام اندیشه در قبال غرب مورد نظر شماست؟
نظرات خود مقام معظم رهبری در تفسیر آرای امام خمینی (ره) و همچنین ادامه راه شهید مطهری به نحوی دیگر، همان‌ چیزی است که پیش‌تر گفتم؛ یعنی نگاهی جدید به نسبت ما و غرب عرضه می‌کند که در آن اقتدار ما محفوظ می‌ماند. این امر به تجربه مهمی برای ایران و حتی برای سایر کشورهای منطقه تبدیل شده است.
 
در آینده نزدیک، چه نتایج مثبتی از برون‌دادهای این همایش در سطح اندیشه عمومی حاصل خواهد شد؟
اول اینکه رسانه ملی و شما رسانه‌های مکتوب باید ابعاد مختلف این همایش را پوشش بدهید تا نگاهی که این رویداد قصد دارد آن را تبیین کند، به گوش عموم مردم برسد و یک حرکت علمی و عمومی در جامعه شکل بگیرد. علاوه بر این، متفکران جوان و مستعد زیادی، با اعتقاد به این مبانی، در طول این کار یک‌ ساله شناسایی شدند، پای کار آمدند و با قلم خود آثار قابل‌توجهی را خلق کردند که انتشار آن‌ها در سطح گسترده می‌تواند کمک شایانی به اصلاح نگاه عمومی در رابطه با نسبت ما و غرب کند./پایان