ضرورت تقویت گروه‌های علمی پژوهشکده‌ها و مراکز پژوهشی

دکتر نجفی: ابعاد و برکات وجودی امام رضا علیه السلام چندان برای مردم ایران آشکار نشده است

در ابتدای جلسه دکتر موسی نجفی، رئیس پژوهشگاه، پس از درود و صلوات بر پیامبر خاتم صلّ ا... علیه و آله و سلّم و اهل بیت علیهم السلام، ضمن گرامیداشت ایام دهه کرامت و تبریک میلاد با سعادت امام هشتم شیعیان، امام رضا علیه السلام گفت: به رغم پیوند، دلبستگی و ارادت ایرانیان به همه امامان علیهم السلام، امام رضا علیه السلام امامی هستند که مورد عشق و توجه خاص ایرانیان هستند و حتی اقلیت‌های مختلف مذهبی نیز به ایشان علاقه و ارادت دارند. با این وجود، هنوز هم ابعاد و برکات وجودی ایشان چندان برای مردم ایران آشکار نشده است و امید است توجه بیشتری در این زمینه صورت گیرد.

قدردانی از دست‌‌اندرکاران برگزاری سمینار بزرگداشت دکتر داوری

رئیس پژوهشگاه سپس از دکتر سید جواد میری به جهت برگزاری سمینار بزرگداشت دکتر داوری که در روزهای ششم و هفتم خردادماه با عنوان «داوری در ترازوی داوری» به‌مناسبت نودمین سال‌روز تولد دکتر رضا داوری اردکانی، استاد فیلسوف، متفکر و اندیشمند برجسته کشورمان در پژوهشگاه برگزار شد قدردانی کرد و ادامه داد: این سمینار دارای ابعاد عمیقی بود و در سطح ملی و فکری، سرمایه‌های علوم انسانی کشور در این سمینار شرکت و ارائه سخنرانی داشتند. وی باکم‌نظیر بودن شخصیت ایشان گفت: شاید بتوان گفت دکتر داوری پس از استاد شهید مطهری، از تأثیرگذارترین شخصیت‌های فرهنگی کشور در نیم قرن اخیر هستند و احتمالاً تا سال‌ها این تأثیرگذاری تداوم داشته باشد. ایشان شاگردان بسیاری را پرورش داده‌اند که برخی از آنها از اعضای هیأت علمی پژوهشگاه هستند. دکتر نجفی از اینکه دکتر داوری در پیام خود گفته‌اند که جوهر اندیشه ایشان پس از درگذشتشان خود را نشان خواهد داد ابراز تأسف کرد و ادامه داد: برای پژوهشگاه افتخار بزرگی است که با سبقت‌ گرفتن در بزرگداشت مقام و جایگاه علمی این استاد برجسته، زمینه معرفی، تبیین و ترویج هرچه بهتر و بیشتر افکار و اندیشه‌های ایشان را فراهم کرد چنانکه در پیام خود از پژوهشگاه قدردانی کرده‌‌اند که برای اولین بار است که آثار و نوشته‌هایی که حاصل 60 سال مطالعه دائم ایشان بوده است، مورد توجه و نقد اهالی علم و فرهنگ قرار گرفته است.

پرهیز از سیاست‌زدگی و جناحی کردن مسائل پژوهشگاه

دکتر نجفی با انتقاد از طرح برخی مسائل مطرح شده در فضای مجازی و سیاسی و جناحی کردن آنها به دلیل تأخیر در پرداخت حقوق کارکنان شرکتی پژوهشگاه گفت: پیگیری‌های مختلف صورت گرفته منجر به افزایش چشمگیر و قابل توجه بودجه پژوهشگاه نسبت به سال‌ قبل شد که البته این افزایش، جبران کمبود ناشی از افزایش ناچیز بودجه سال‌های گذشته و به تعادل رسیدن بودجه فعلی پژوهشگاه را موجب شده است. به رغم این افزایش بودجه، به دلایل مختلف تخصیص بودجه اردیبهشت ماه پژوهشگاه در زمان خود صورت نگرفت و منجر به تأخیر دو روزه در پرداخت حقوق کارکنان شرکتی شد که این موضوع از سوی یکی از اعضای پژوهشگاه جنبه سیاسی و جناحی پیدا کرد. رئیس پژوهشگاه با ابراز تأسف از این موضوع ادامه داد: اعضای پژوهشگاه باید با همدلی و همکاری یکدیگر در جهت رفع مسائل و مشکلات مختلف که برخی از آنها متأثر از شرایط حاکم بر اقتصاد کشور است، گام بردارند و از اظهارنظرهای هیجانی و خلاف واقع و انتساب یک موضوع در حد کوچک به سطحی گسترده و کل کشور دوری کنند.

اصلاح فرایندهای مرتبط با بررسی صلاحیت‌های متقاضیان جذب

وی همچنین با اشاره به انتقاد صورت گرفته درخصوص فرایند جذب اعضای هیأت علمی و اصلاح آن گفت: ضمن قدردانی از تذکر مطرح شده در مورد رویه معمول و رایج در مراحل اولیه و پیش از بررسی صلاحیت‌های مختلف علمی و اداری جذب اعضای هیأت علمی پژوهشگاه، این روند مورد بازبینی قرار گرفت و مقرر شده است رئیس پژوهشکده‌ها و مراکز متقاضی جذب عضو جدید، از ابتدا در فرایند غربال‌گری و بررسی اولیه صلاحیت‌های متقاضیان حضور داشته باشند.

ضرورت بازبینی در ساختار گروه‌های علمی پژوهشکده‌‌ها و مراکز پژوهشگاه با توجه به محوریت یافتن آنان در برنامه‌های پژوهشی

رئیس پژوهشگاه همچنین با اشاره به ابعاد مختلف مباحث صورت گرفته در جلسه شورا در زمینه تعیین اولویت‌های پژوهشی پژوهشگاه گفت: یکی از موضوعات مهم و اساسی مورد بحث قرار گرفته ضمن بحث تعیین اولویت‌های پژوهشی پرداختن به تاریخچه و فرایند شکل‌گیری پژوهشکده‌ها و گروه‌های مختلف پژوهشگاه بود. براساس مباحث مختلف در جلسات شورا مشخص شد که شکل‌گیری و وضعیت موجود پژوهشکده‌ها و مراکز مختلف در پژوهشگاه براساس سلیقه شخصی بوده است و نه یک رویه منطقی و علمی. از آنجا که از سوی برخی اعضای پژوهشگاه نقدهایی به ساختار فعلی پژوهشکده‌ها و مراکز و گروه‌های آنها مطرح شده است و اینکه در برخی پژوهشکده‌ها و مراکز، گروه‌های علمی به صورت نامتوازن یا اعضای هیأت علمی با تخصص‌های مختلف حضور دارند، این مسأله مبدل به یکی از نقاط مبهم و غیرشفاف در ساختار پژوهشگاه شده است که موجب اختلال در فعالیت‌ها و برنامه‌های مختلف پژوهشی، اداری و آموزشی  اعضاء ازجمله تصویب طرح‌ها یا مسائل آموزشی دانشجویان شده است.

دکتر فوزی: پژوهشگاه در حال حرکت به سمت محوریت پیدا کردن گروه‌های علمی است

دکتر فوزی نیز با طرح مسأله محوریت یافتن گروه‌های علمی در پیشنهاد، برنامه‌ریزی و تصویب برنامه‌های پژوهشی اعضای هیأت علمی پس از بازطراحی شیوه‌نامه پژوهشی پژوهشگاه گفت: پژوهشگاه در حال حرکت به سمتی است که گروه‌های علمی محوریت می‌یابند. در این مسیر باید ماهیت گروه‌های علمی و شاکله پژوهشکده‌ها و مراکز پژوهشی باید مشخص باشد تا بتوان به‌تدریج و البته با برنامه‌ریزی و سرعت بیشتری در مسیر اولویت‌های پژوهشی مصوب پژوهشگاه گام برداشت.

با توجه به طرح موضوع درمورد یکی از پژوهشکده‌ها، ضمن تشکیل کمیته‌ای برای بررسی مسأله در پژوهشکده مورد نظر، مقرر شده است مطابق سیاست مدیریت پژوهشگاه در جهت طرح شفاف مسائل، این موضوع در جلسه بعدی شورای پژوهشی با حضور اعضای موافق و مخالف آن، مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد. با توجه به اینکه این مشکل از سوی چند پژوهشکده و مرکز مطرح شده است، در صورت نیاز پژوهشکده‌ها و مراکز دیگر نیز می‌توانند با طرح مسائل خود درباره ساختار گروه‌های خود، نسبت به اصلاح نام گروه‌‌ها و... پیشنهادهای خود در شورا اقدام کنند تا با بهره‌گیری از عقل جمعی و مشارکت و نظر همه اعضاء تصمیم‌گیری متناسب صورت گیرد.

تسلیت درگذشت دکتر احمد صفاری مقدم و گرامیداشت نام و یاد ایشان

در ادامه جلسه دکتر سیروس نصراله‌زاده، رئیس پژوهشکده زبان‌شناسی با تسلیت درگذشت دکتر احمد صفاری مقدم و گرامیداشت نام و یاد ایشان گفت: دکتر صفاری مقدم از اولین دانشجویان فارغ‌التحصیل رشته زبان‌شناسی در سال 47 بود که پس از استخدام و فعالیت در فرهنگستان زبان، پس از انقلاب در مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) به خدمت خود ادامه دادند و در سال 1397 بازنشسته شدند. از خدمات مهم دکتر صفاری مقدم تهیه کتاب­هایی مهم در زمینه آموزش زبان فارسی و فرهنگ ایرانی به غیر فارسی زبانان «آزوفا» بود که با توجه به نیازهای روزافزون به توسعه و تدوین آثاری در این زمینه،  تدوین چنین کتاب­هایی از فعالیت‌های مهم استاد و پیشبرد این دانش بود و آثار ایشان سال­ها در مراکز آموزش زبان فارسی در خارج از ایران تدریس می­شد.

دکتر یحیی فوزی، معاون پژوهشی و تحصیلات تکمیلی پژوهشگاه نیز ضمن تسلیت درگذشت دکتر صفاری مقدم با تأکید بر اهمیت فعالیت‌های این استاد فقید در جهت ترویج و آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، کتاب‌های وی را از اولین آثار در این حوزه برشمرد و اظهار امیدواری کرد پژوهشگاه هرچه بیشتر در جهت احیاء و تقویت موضوع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان گام بردارد. اعضای شورای پژوهشی نیز ضمن تسلیت درگذشت این استاد برجسته پژوهشگاه، بر اهمیت قدردانی از خدمات ارزنده ایشان و برگزاری مراسم بزرگداشت مقام علمی او تأکید کردند و از درگاه خداوند متعال، برای این استاد برجسته طلب مغفرت و آمرزش کردند.

قدردانی از فعالیت‌های صورت گرفته در مرکز نوآوری و توسعه فناوری پژوهشگاه

دکتر نجفی ضمن قدردانی از دکتر حیاتی به جهت فعالیت‌های صورت گرفته در مرکز نوآوری و توسعه فناوری پژوهشگاه گفت: با پیگیری‌های صورت گرفته توسط دکتر حیاتی و با ابتکار ایشان، زمینه‌های همکاری با دبیرستان‌های مختلف علوم انسانی و سایر رشته‌های منطقه 12 آموزش و پرورش تهران و همچنین دبیرستان علوم انسانی دولتی فرهنگ فراهم شده است که فرصت بسیار خوبی برای پژوهشگاه است تا در جهت آشناتر ساختن نسل جدید با مباحث مختلف علوم انسانی برنامه‌ریزی کند. وی برقراری ارتباط با نسل نوجوان و جوان را بسیار مهم برشمرد و ادامه داد: نسل نوجوان و جوان امروز بسیار آسیب‌پذیر است و پژوهشگران و اعضای هیأت علمی پژوهشگاه می‌توانند با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در جهت رفع ابهام‌ها و پاسخ به پرسش‌های مختلف این نسل فعالیت‌ها و اقدامات مناسبی را صورت دهند تا مانع از مهاجرت نخبگان حاضر در آنها به خارج از کشور شد که بهره‌گیری از توانمندی‌های آنان می‌تواند تأثیرات و نتایج بسیار باارزشی برای کشور داشته باشد. دکتر نجفی بر همکاری هرچه بیشتر گروه‌‌ها، مراکز و پژوهشکده‌های پژوهشگاه با نوآوری و توسعه فناوری پژوهشگاه تأکید کرد و گفت: یکی از زمینه‌های این همکاری می‌تواند در گزارش فعالیت‌های پژوهشکده‌ها و مراکز پژوهشی براساس اولویت‌های پژوهشی مصوب مورد بحث و تبادل نظر اعضای شورا قرار گیرد.

سپس دکتر زهرا حیاتی، سرپرست مرکز نوآوری و توسعه فناوری پژوهشگاه ضمن سپاسگذاری از حمایت‌ها و پشتیبانی مسئولان پژوهشگاه به‌ویژه ریاست پژوهشگاه از فعالیت‌های این مرکز در پاسخ به طرح مباحث و مسائل اعضای شورای پژوهشی در جلسه گذشته در ارتباط با برنامه‌ها و اهداف مورد انتظار از این مرکز نکاتی را مطرح کرد. دکتر حیاتی با بیان تفاوت فعالیت‌های این مرکز از فعالیت‌های مدیریت نوآوری و کاربردی‌سازی و تمرکز آن بر جذب ایده‌های خلاقانه و نوآوری‌های فردی و تبدیل آن به محصول مبتنی بر دانش و پژوهش ادامه داد: فعالیت‌های مرکز نوآوری و توسعه فناوری  گسترده بوده و علاوه بر اینکه می‌تواند به استخراج ایده‌های نوآورانه از طرح‌های اعضای هیأت علمی برای تبدیل به صنایع خلاق فرهنگی بهره ببرد، همچنین می‌تواند از سایر ایده‌ها و ظرفیت‌های موجود در داخل و خارج از پژوهشگاه برای تولید این صنایع نیز استفاده کند. سرپرست مرکز نوآوری و توسعه فناوری پژوهشگاه تأکید کرد با تشکیل شورای نوآوری و تولید محتوا و برگزاری جلسات آن، از پیشنهادها و ایده‌های اعضای شورا و سایر اعضای پژوهشگاه درجهت تقویت و گسترده‌تر کردن فعالیت‌های مرکز بهره لازم را برده و با انجام حمایت‌های لازم، پژوهشگاه گام‌هایی هرچه بیشتر و بهتر در این مسیر بردارد.

 تصویب کلیات برگزاری همایش «تکنولوژی و فرهنگ»

در بخش پایانی جلسه، با توجه به درخواست پژوهشکده تاریخ و فلسفه علم، موضوع برگزاری همایش «تکنولوژی و فرهنگ: تأملات انتقادی با رویکردهای فلسفی ـ تاریخی» مورد بحث و تبادل نظر اعضای شورا قرار گرفت. ابتدا دکتر علیرضا منجمی، رئیس پژوهشکده تاریخ و فلسفه علم با اعلام برنامه‌ریزی صورت گرفته برای برگزاری این همایش در دی ماه سال جاری گفت: در دهه‌‌های اخیر در کشور ما گرایش زیادی به تکنولوژی‌های نوین شده است و سیاست‌گذاران به رشد و توسعه آن همت دارند. اما نکته مهم این است که نگاه حاکم بر سیاست‌گذاری‌های این حوزه، فنی ـ مهندسی است حال آنکه مطالعات فلسفه و تاریخ تکنولوژی نشان می‌دهد ابداع هر تکنولوژی با بسترهای تاریخی ـ فرهنگی و پیش‌فرض‌ها و انگاره‌های فلسفی زمانه خویش درهم تنیده است. غفلت از این بسترها، پیش‌فرض‌ها و  انگاره‌ها منجر به پیامدهایی می‌شود که به آنها اندیشیده نشده و آمادگی و تمهید لازم برای مواجهه با این پیامدها صورت نگرفته است. در این همایش به بررسی انتقادی نسبت تکنولوژی و فرهنگ از منظر تاریخی ـ فلسفی پرداخته خواهد شد.

دکتر منجمی هوش مصنوعی و آینده انسان؛ سلامت و طبی‌سازی؛ انتقال تکنولوژی؛ زیست‌سیاست و روان‌سیاست؛ زیست دینی؛ سواد تکنولوژی؛ زیست شهری و معماری؛ آفرینش هنری؛ تاریخ تکنولوژی در تمدن اسلامی؛ آموزش مجازی را ازجمله محورهای این همایش برشمرد و با اشاره به برنامه‌ریزی صورت گرفته برای برگزاری پیش‌نشست‌های مختلف در این همایش، از انتشار فراخوان آن تا نیمه خردادماه خبر داد.

با توجه به ابعاد و مسائل مطرح شده در مورد برگزاری همایش‌ و... از سوی اعضای شورا، ضمن تصویب کلیات برگزاری آن مقرر شد موضوع در جلسه آتی شورا مورد بحث و بررسی بیشتر قرار گیرد.