خلاصه گزارش طرح«جایگاه خلاقیت موقعیتی در رویکردهای تربیت تأملی»

جایگاه خلاقیت موقعیتی (Situated Creativity) در رویکردهای تربیت تأملی (مطالعه موردی برنامه فبک)» در سال 1400 توسط جناب آقای دکتر سید نورالدین محمودی عضو هیات علمی پژوهشکده اخلاق و تربیت در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به اتمام رسید.

تعلیم و تربیت برای حل مسائل خود، بی‌نیاز از پژوهش‌ها و تأملات فلسفی نیست. با ظهور پارادایم جدید آموزش ‌و ‌پرورش، یعنی پارادایم تأملی، برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان وارد عرصه تعلیم و تربیت شد. مجری با هدف بررسی جایگاه خلاقیت موقعیتی (Situated Creativity) در رویکردهای تربیت تأملی (مطالعه موردی برنامه فبک) تحقیق حاضر را انجام داده است. بنابراین و با توجه به این­که هدف از انجام این پژوهش تبیین رویکرد تاملی و تعیین جایگاه خلاقیت موقعیتی در برنامه فلسفه برای کودکان بوده، روش این تحقیق از نظر هدف، بنیادی است. رویکرد این پژوهش کیفی می باشد و داده های تحقیق از طریق روش داده بنیاد استراوس و کوربین (1998)  گردآوری شده که منجر به شناسایی جنبه‌‏­های متعدد پدیده شده و امکان تدوین الگوی نظری تحقیق را فراهم ‏آورده است.

محمودی جهت بررسی متون، منابع معتبر مکتب عمل گرایی و فلسفه برای کودکان با تاکید بر دیدگاه هانس یوس را بررسی کرده و همچنین جهت اعتباربخشی شاخصهای شناسایی شده براساس روش دلفی از صاحبنظران حوزه خلاقیت که دارای سابقه آموزش در خلاقیت و تالیف منابع درسی بودند، استفاده کرده است.

نتایج تحقیق نشان داد که "ارتباط و پیوند، تجربه به مثابه جریان، یکپارچگی درک جهان و جامعه مادگی" به عنوان مقوله محوری بر مبنای شرایط علی "ساماندهی موقعیت و عمل در موقعیت" و از طریق راهبردهای تحریک انگیزی، تفکر زایشگر، تاکید بر امور متضاد، یادگیری از طریق پایداری، تغییر و بازسازی محیط و گشودگی بیان و با در نظر گرفتن زیباسازی زندگی و عوامل اجتماعی و کالبدی (به عنوان زمینه ی الگو) محقق می‌شود و منجر به تحقق وجه به جنبـه هـای عـاطفی آمـوزش، خلاقیت یکپارچه، تقویت خودارزیابی و انگیزه مشارکت بالامی گردد.

نتیجه تحقیق حاضر نشان داده که توجه و تاکید بر خلاقیت موقعیتی در پرورش تفکر کودکان مسیری جدیدی را پیش روی مربیان فلسفه برای کودکان قرار می دهد تا با بکارگیری آن جنبه های شناختی، عاطفی، حرکتی و اجتماعی کودکان را ارتقا دهند.