انتخاب طرح پژوهشگاه به‌عنوان تنها ایده برگزیده علوم انسانی در توسعه همکاری با «جامعه و صنعت»

طرح «ارائه الگویی برای ارزیابی سطح آمادگی پژوهش‌های علوم انسانی و اجتماعی» طرح ارائه‌شده از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، به عنوان تنها ایده برگزیده حوزه علوم انسانی و اجتماعی در نشست «تجارب و الگوهای موفق دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور در توسعه همکاری با جامعه و صنعت» معرفی شد.

به‌گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دفتر ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در راستای تحقق شعار سال و تقویت ارتباط مؤثر با جامعه و صنعت، هر ساله رویدادی با عنوان «تجارب و الگوهای موفق دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور در توسعه همکاری با جامعه و صنعت» را رقم می‌زند که نشست سال جاری آن به‌صورت غیرحضوری، سوم بهمن ماه 1400، برگزار شد.
در این نشست محورهایی از قبیل؛ ارائه تجارب الگوهای موفق دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور، بررسی روش و راهکارهای بهبود و توسعه الگوهای موفق در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت.

در ابتدای نشست دکتر محمدسعید سیف، مدیر کل دفتر ارتباط با جامعه و صنعت، هدف از برگزاری این نشست را ارائه تجارب و الگوهای موفق دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور در توسعه همکاری با جامعه و صنعت بیان کرد. وی گفت: برای این منظور در هفته پژوهش و فناوری از دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها خواسته شد تا تجارب خود را در اختیار دفتر ارتباط با جامعه و صنعت قرار دهند. 120 ایده دریافت و در کمیته‎های داوری بررسی شدند. 77 طرح جهت نشر در کتاب الگوهای ارتباط دانشگاه با جامعه و صنعت انتخاب و از میان ۷۷ الگوی موفق ۱۰ طرح ارائه شد.
طرح «ارائه الگویی برای ارزیابی سطح آمادگی پژوهش‌های علوم انسانی و اجتماعی» از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی که توسط دکتر فرزانه میرشاه‌ولایتی و دکتر الهام ابراهیمی ارائه شد، یکی از الگوهای موفقی بود که در این نشست ارائه شد. هدف از این طرح، تعریف شاخص‌های معتبر و جامع برای ارزیابی پژوهش های علوم انسانی اجتماعی است.

دکتر ابراهیمی در معرفی این طرح عنوان کرد: اخیراً پژوهش‌های علوم انسانی و اجتماعی به تأسی از پژوهش‌های علوم پایه، مهندسی و پزشکی به‌سوی کاربردی‌سازی متمایل شده‏اند که جامعه دانشگاهی باید به‌دنبال حفظ توازن میان هر دو نوع تحقیقات نظری و کاربردی و به‌ویژه تعریف صحیح کاربردپذیری در پژوهش‌های حوزه علوم انسانی و اجتماعی باشد.
وی تأکید کرد: کاربردی‌سازی در علوم انسانی، خود یک حرکت فناورانه است، زیرا حرکت از نظریه و تئوری دانشی به سمت کاربست علم در صحنه عمل تلقی می‌شود و یک فعالیت غیرخطی و چرخه‌ای است که ما را از عمل مجدداً به تئوری ارجاع می‌دهد تا نظریه‌ها مطابق مقتضیات و ارز‌ش‌ها شکل بگیرد. در حوزه‏ علوم انسانی و اجتماعی، هنگامی که صحبت از کاربردی‏سازی به میان می‏آید، می‏توان مفهومی مشابه سطح آمادگی فناوری TRL را به عنوان یک مفهوم و ابزار قابل استفاده برای ارزیابی، مدیریت هر چه بهتر و کاهش خطرات مورد توجه و استفاده قرار داد، مثال آنچه که در آیین‌نامه‌های بالادستی مانند آیین‌نامه ارتقای اعضای هیأت علمی عملاً رخ می‌دهد. با این‌حال باید توجه داشت خط‌کش TRL تنها معیار و حتی بهترین معیار برای سنجش سطح آمادگی پژوهش‌های علوم انسانی و اجتماعی برای ورود به منصه عمل نیست. برای رفع این خلأ مدتی است که تلاش‏هایی صورت گرفته است که تلاش‏‌های صورت گرفته برای شاخص‏‌سازی را می‏توان در قالب سه گروه تقسیم کرد: 1-رویکرد معادل‏‌سازی.2- رویکرد نقش‌پذیری 3- شاخص‌سازی با رویکرد متفاوت، اما در‌نهایت آنچه که می‌تواند به ما کمک کند «شاخص‌سازی با رویکرد متفاوت» است. یعنی متناسب با مقتضیات علوم انسانی و اجتماعی، «معیار» تعریف کنیم. معیاری که شاید بتواند از TRL وام بگیرد، اما قطعاً اقتضائات علوم انسانی و اجتماعی را دربر می‌گیرد.

ابراهیمی شرح داد: شاخص‌های تعیین سطح بلوغ پژوهش‌های علوم انسانی و اجتماعی ابعاد مختلفی را شامل می‌شود، از جمله: بعد سیاستی (تغییر در رویه‌های سیاستی، عضویت در اتاق‌های فکر و...)، بعد اجتماعی (تولید آثار رسانه‌ای، استفاده از دستاوردهای پژوهش برای آگاهی‌بخشی عمومی و ...)، بعد فرهنگی (ترویج یافته‌های پژوهشی در شبکه‌های جمعی، کمک به توسعه محصولات فرهنگی و ...)، بعد اقتصادی (خلق درآمد، کاهش مخارج و ...)، بعد علمی (همکاری بین رشته‌ای، ارجاعات، جوایز علمی و ...)، بعد آموزشی (توسعه منابع انسانی، آموزش‌های همگانی و ...).
از دیگر طرح‌های برگزیده در این نشست، طرح «استاد، پژوهشگر و همکار» از دانشگاه صنعتی امیرکبیر، طرح «الگوی ارائه سرویس‌های صنعتی» از دانشگاه علم و صنعت ایران و طرح « اجرای سامانه‌های تولیدی و توانمندی خدماتی» از دانشگاه تربیت مدرس بودند.