گزارش نشست «ژن‌ها و اسطوره‌های ادبی و کارکردهایشان»

نشست تخصصی «ژن‌ها و اسطوره‌های ادبی و کارکردهایشان» روز یکشنبه 12 شهریور 1396 ساعت 14 الی 16:30 با حضور اعضای هیئت علمی و دانشجویانی از پژوهشگاه و سایر دانشگاه‌ها در سالن اندیشه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.

نشست، با توضیحات دبیرعلمی نشست، خانم دکتر شریف‌نسب درباب نظریه مِم‌ها آغاز شد: مم‌ها درواقع ذخایر الگویی ما هستند که ماهیت روان- تنی دارند و می‌توان آن‌ها را متناظر با ژن‌ها درنظر گرفت: چنانکه ژن‌ها انتقال‌دهنده اطلاعات فیزیکی و ذهنی بشر از نسلی به نسل دیگر هستند، مم‌ها نیز حاوی ریزواحدهای فرهنگی هستند که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند. اطلاعات فرهنگی از ورودی‌های مختلف در مم‌ها ثبت، ذخیره و تکرار می‌شوند و از طریق تعامل اجتماعی و هم‌کنشی‌ها در ذهنیت جمعی جریان می‌یابند. از جمله راه‌های ورود اطلاعات به مم‌ها، تجربه، فرض‌های پایه، دانش‌های ضمنی، یادگیری‌های جدید و ادبیات است.

سپس سخنران جلسه، آقای دکتر ابوالقاسم غیاثی زارچ، عضو هیئت‌علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین، به ارائه توضیحات مبسوطی در باب ارتباط میان بیولوژی و اسطوره، و ارتباط بیولوژی و تخیل، پرداختند و نسبت میان کهن‌الگو و اسطوره را تبیین کردند. درادامه، بحث بر ژن‌های ادبی و کارکردهای عملی آن در ادبیات، تفسیر رویاها، ترمیم سلول‌های مغزی و ... متمرکز شد. ابوالقاسم غیاثی زارچ، که در سال 2011 در دانشگاه استاندال گرونوبل فرانسه از رساله دکتری خود با عنوان «ژن‌ها و اسطوره‌های ادبی: مدل بیولوژیکی پویایی اسطوره‌ای» زیر نظر فیلیپ والتر با درجه عالی دفاع کرده است در این سخنرانی، به‌طور عملی به استخراج و بررسی ژن‌های ادبی در یک متن (سوره یوسف) پرداخت.

در پایان نشست حاضران جلسه به پرسش و پاسخ با سخنران پرداختند و نظر به جدیدبودن این نظریه و دامنه دارشدن بحث‌ها، پیشنهادشد این بحث درقالب یک کارگاه، پی گرفته شود.