سوم خرداد؛ پژواک یک حماسه در گذر زمان؛ آینه‌ای تمام‌نما برای امروز ایران
یادداشت به‌مناسبت سوم خرداد، روز آزادسازی خرمشهر
حمیدرضا اکبری
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
سوم خرداد، نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران، تنها یک رویداد نظامی صرف و آزادسازی یک شهر تحت اشغال نبود؛ بلکه تجلی اراده ملتی بود که در کوران سختی‌ها، بار دیگر هویت اصیل خود را بازیافت. این روز فرخنده، نه فقط پایان کابوس اشغال برای خرمشهر عزیز، بلکه سرآغاز فصلی نو در خودباوری و اتحاد ملی ایرانیان بود. سوم خرداد، روزی است که «ایران» به یاد آورد در سایه همدلی، شجاعت و تدبیر، قادر به فتح غیرممکن‌هاست.
حماسه سوم خرداد، محصول درهم‌آمیختگی بی‌نظیر عواملی چند بود: از یک سو، رشادت و جان‌فشانی رزمندگان غیور در خطوط مقدم نبرد، که با خون پاک خود، بذر آزادی را در خاک خرمشهر کاشتند؛ از سوی دیگر، عقلانیت راهبردی فرماندهان جنگ، که با تدبیری هوشمندانه، نقشه‌های دشمن را نقش بر آب کردند؛ و از همه مهم‌تر، انسجام و همبستگی مثال‌زدنی مردم ایران، که با تمام وجود، پشتیبان جبهه‌ها بودند و در غم و شادی یکدیگر شریک. این اتحاد بی‌بدیل، رمز پیروزی بزرگ بود و نشان داد که وقتی ملتی یکپارچه و مصمم باشد، هیچ نیرویی یارای مقابله با او را نخواهد داشت.
با این همه، شکوه سوم خرداد، نباید ما را از پرسش‌های اساسی درباره امروزمان غافل کند. پس از گذشت دهه‌ها از آن حماسه‌ی بی‌بدیل، این سؤال راهبردی همچنان ذهن دغدغه‌مندان این سرزمین را به خود مشغول کرده است:
چرا آن عقلانیت جامع راهبردی، آن انسجام فراگیر ملی و آن ایمان راسخ جمعی به پیروزی، که در فتح خرمشهر تجلی یافت، در ساحت‌های گوناگون حکمرانی، سیاست داخلی و خارجی امروز ما، آن‌چنان که باید و شاید، تکرار نمی‌شود؟
آیا نمی‌توان همان‌گونه که با اتحاد و تدبیر، خرمشهر عزیز را از دست دشمن بازستاندیم، امروز نیز با همین رمز موفقیت، چالش‌های بزرگ پیش روی کشور را از میان برداریم؟ آیا نمی‌توانیم با اتکاء به خرد جمعی و همدلی ملی، مشروعیت منطقه‌ای خدشه‌دار، اعتبار بین‌المللی رو به افول و انسجام داخلی آسیب‌دیده را ترمیم و بازسازی کنیم؟ آیا نمی‌توان در عرصه پیچیده سیاست خارجی، همان میزان از ابتکار عمل شجاعانه، صداقت بی‌پرده در تعاملات و فداکاری بی‌منت برای منافع ملی را به نمایش بگذاریم که در میدان نبرد آن روزها شاهد بودیم؟ سوم خرداد، تنها یک برگ زرین در تاریخ ما نیست؛ بلکه ترازویی است راهبردی برای سنجش قامت امروزمان:
آیا حاکمیت امروز ما، به همان اندازه که در کوران جنگ، جان بر کف داشت، در آوردگاه دیپلماسی نیز، جسارت تصمیم‌گیری دارد؟
آیا همان‌گونه که در خط مقدم، به جوانان این مرز و بوم میدان داد، امروز نیز به نسل نو، اعتماد راسخ نشان می‌دهد؟
آیا سیاست‌ورزی امروزمان، به همان میزان که دیروز از خاک وطن دفاع کرد، از حیثیت ملی، تمامیت ارضی و منافع بلندمدت ایرانیان، پاسداری می‌کند؟
امروز وظیفه ماست که «عقل» جمعی را به‌کار گیریم
سوم خرداد، همچون آینه‌ای تمام‌نما، هنوز با ما سخن می‌گوید و زنگ هشداری است برای بیداری از خواب غفلت: اگر روزی خرمشهر مقاوم را با «خون» پاک فرزندان این مرز و بوم آزاد کردیم، امروز وظیفه ماست که «عقل» جمعی را به‌کار گیریم و از خرمشهرهای خاموش و فروخفته در دل ساختارهای ناکارآمد اداری، بی‌تصمیمی‌های فلج‌کننده، انزوای تحمیل‌شده و شکاف‌های عمیق اجتماعی، محافظت کنیم.
خرمشهر، نماد ایستادگی و پیروزی ماست؛ نه فقط در آوردگاه جنگ، بلکه در تمامی عرصه‌هایی که ایران عزیز، نیازمند همبستگی ملی، بازسازی هوشمندانه، تدبیر خردمندانه و خودباوری راسخ است. سوم خرداد، یادآور آن است که کلید حل مشکلات امروزمان، در بازخوانی درس‌های دیروز و به‌کارگیری همان روحیه اتحاد و عقلانیت حاکم بر آن دوران طلایی نهفته است. بیایید با الهام از حماسه خرمشهر، بار دیگر ایران سربلند را با همدلی و تدبیر بسازیم./پایان
ایتا
نظر شما :