گزارش پیش‌نشست «فناوری‌های نوظهور ساختار نظم بین‌الملل و بحران اوکراین»
یازدهمین پیش‌نشست همایش ملی «نظم جدید بین‌الملل، بحران اوکراین و جایگاه جمهوری اسلامی ایران» به همت پژوهشکده مطالعات سیاسی، بین‌الملل و حقوقی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با همکاری مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران، دهم بهمن‌ماه 401، را در محل مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران برگزار شد.
سخنرانان این پیش‌نشست دکتر راضیه مهرابی کوشکی (عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فناوری) و دکتر حسین آجورلو (کارشناس مسائل غرب آسیا) بودند. ابتدا دبیر علمی نشست، دکتر حمیدرضا اکبری (عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) به ارائه توضیحاتی درباره اهمیت‌یابی روزافزون فناوری‌های نوین در عرصه روابط بین‌الملل پرداخت و در ادامه دکتر مهرابی کوشکی ضمن تشریح چندوچون رشد و ارتقای بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در عرصه سیاست به اهمیت‌یابی این دسته از فناوری‌ها در عرصه بین‌الملل پرداخت.
دکتر مهرابی کوشکی در این سخنرانی بیان کرد: امروزه فناوری‌های نوظهور از یک موضوع صرفاً اقتصادی و رفاهی به مقوله‌ای روابط بین‌المللی و استراتژیک تبدیل‌شده و به عنوان زمین بازی جدید، رقابت و همکاری میان قدرت‌های بزرگ را مشخص می‌کند. برای مثال هوش مصنوعی، بلاک‌چین، روباتیک، پهباد و قابلیت‌های 5G به‌سرعت در حال تبدیل‌شدن به خط مقدم «رقابت» یا «هماهنگی» در سطح جهانی است لذا فناوری‌های نوظهور علاوه بر تأثیرگذاری بر روندهای حیاتی می‌تواند تحولات بنیادین در ساختار نظام بین‌الملل را نیز رقم بزند. این فرضیه در جنگ و بحران اوکراین ارزیابی و بیان شد که طرفین منازعه به تناسب استفاده از سه سطح از قدرت فناوری‌های جدید یعنی قدرت ابزاری، قدرت ساختاری و فراقدرت نه تنها پیروز جنگ را تعیین می‌کنند که به احتمال زیاد ترسیم‌کننده نظم آینده در نظام بین‌الملل به‌سوی تکوین یا تحول خواهند بود.
تأثیر فناوری‌های نو ظهور در عرصه بین‌الملل
سخنرام دوم این نشست، دکتر آجورلو، با دسته‌بندی تأثیر فناوری‌های نو ظهور در عرصه بین‌الملل به پنج دسته کلی به اهیمت‌یابی روزافزون و شتابنده این فناوری‌ها در عرصه سیاست جهانی اشاره کرد. وی نخست از ارتباط فناوری‌های نوظهور و ارتباطات و برساختن روایت‌ها سخن گفت و کارکرد‌هایی مانند اجماع‌سازی، امنیتی‌سازی مسائل، تکیه بر قدرت‌های چند بعدی و سرعت درک تحولات و واکنش مناسب را در عرصه سیاست جهانی با تکیه بر فناوری‌های نوظهور قابل توضیح دانست.
تکنولوژی‌های نوینی مانند پهباد و ضد پهباد، شهپاد و ضد شهپاد، لجستیک نبرد در سرزمین‌های سردسیر و قطبی...
دکتر آجورلو در ادامه به بعد اقتصادی این فناوری‌ها پرداخت و توضیح داد: اعمال محدودیت و تحریم و نیز واکاوی امکان‌های بررسی و رویارویی و پاسخ و نیز تمرکز بر رمز ارز در سطح جهانی و فارغ از مرزها، امکان کنترل تجاری و بازرگانی، ردیابی و زنجیره تأمین کالا و همچنین کارویژه خرابکاری اقتصادی نیز از ظرفیت‌های به‌روز شونده فناوری‌های نوین است. بعد نظامی فناوری‌های نوظهور را باید سومین گروه از این فناوری‌ها دانست که به‌شکل مستقیم بر نظم بین‌الملل مؤثر هستند. تکنولوژی‌های نوینی مانند پهباد و ضد پهباد، تسلیحات موشکی و ضد موشکی، جمینگ و اختلال، شهپاد و ضد شهپاد، لجستیک نبرد در سرزمین‌های سردسیر و قطبی در ادامه به‌کارگیری فناوری‌های نوین در عرصه نظامی قابل توضیح است. دسته پنجم در زمره فناوری‌های اطلاعات قرار می‌گیرد. تکنولوژی‌های نوین در حوزه اطلاعاتی شامل برنامه‌ریزی خوش مصنوعیف امنیت زیستی و... است. زیست محیطی را باید دسته پنجم فناوری‌های نوینی دانست که بر عرصه سیاست و نظم جهانی تأثیرگذار است در این میان می‌توان از امنیت غذایی و آب و هوا یاد کرد. نتیجه‌ای که دکتر آجورلو در ارتباط با تأثیر فناوری‌های نوظهور بر نظم بین‌الملل گرفت افزایش تأثیر روزافزون این دسته از فناوری‌ها بر نظم بین‌الملل و جنگ‌های نوین است که به شکاف بیشتر میان صاحبان این فناوری‌ها و دیگر کشورها منجر می‌شود.
این نشست پس از پرسش و پاسخ میان حاضران و سخنرانان پایان یافت./پایان
بخش چندرسانه‌ای (ویدیو یا صوت نشست‌ها و سخنرانی‌های پژوهشگاه)
نظر شما :