اخبار

پیوند علوم انسانی و اجتماعی با مهندسی در تکنولوژی
گفتاری از دکتر علی پایا

پیوند علوم انسانی و اجتماعی با مهندسی در تکنولوژی

علم یا معرفت مربوط است به جنبه‎های بنیادین واقعیت، در قالب گزاره‎های کلی که مستقل از ظرف و زمینه‎ها هستند، بیان می‎شود. تکنولوژی‎ها اما همگی به ظرف و زمینه‎ای که در آن به کار گرفته می‎شوند، حساس هستند. قوانینی که در قلمرو تکنولوژی‎ها به کار گرفته می‎شود، یک‎سره قوانین به اصطلاح پدیدارشناسانه، یا تجربی و یا تکنولوژیک هستند. این قوانین برخلاف قوانین بنیادین ناظر به ظرف و زمینه‎های خاص هستند. و نیز ملاک پیشرفت در علم یا معرفت، نزدیک‎‏تر شدن به تصویری حقیقی از واقعیت است. هدف تکنولوژی اما توانایی بیش‎تر در حل مسائل و رفع چالش‎هایی است مربوط به نیازهایی که ذکر آن گذشت.

ادامه مطلب
علوم انسانی گرفتار معضل کمیت‌گرایی
گفت و گو با دکتر عماد افروغ درباره علوم انسانی و توسعه

علوم انسانی گرفتار معضل کمیت‌گرایی

کشورهایی که به اصطلاح توسعه یافته هستند، در وهله اول علوم انسانی توسعه یافته‌ای دارند، بسیاری از کتاب‌هایی که اکنون در شاخه‌های مختلف علوم انسانی ترجمه می‌شود، از این کشورها است، به هر حال نمی‌توانیم این موارد را نادیده بگیریم و فی نفسه پرداختن به علوم انسانی و تعداد کتاب‌های منتشره در این باره یک شاخص توسعه‌یافتگی است.

ادامه مطلب
آیا سیاست‌گذاری عمومی می‌تواند علوم سیاسی را کاربردی کند؟
نگاهی به تلاش‌های انجام‌شده برای کاربردی کردن علوم سیاسی؛

آیا سیاست‌گذاری عمومی می‌تواند علوم سیاسی را کاربردی کند؟

علوم سیاسی بسیار خاص و نخبه‌گرا می­‎باشد و نهادها و مراکز آن محدود و حساس هستند، این فلسفه در مورد گسترش تحصیلات تکمیلی و دادن مجوز تشکیل دوره باید در نظر گرفته می‎­شد، درحالی‌که در سال‌های اخیر، ورودی‌های علوم سیاسی به‌خصوص در دانشگاه‌های پیام نور و آزاد اسلامی رو به افزایش است و تحصیلات تکمیلی نیز بی‌قاعده گسترش بی‌رویه داشته است

ادامه مطلب
خطر تکنوکراسی در کاربردی‌سازی علوم انسانی
گفتاری از علیرضا منصوری دربارۀ کاربردی‌سازی علوم انسانی (۱)؛

خطر تکنوکراسی در کاربردی‌سازی علوم انسانی

علوم اجتماعی و انسانی یک وجه کاربردی و تکنولوژیک دارند که مثل همۀ برساخته‌های تکنولوژیک نیازمند تأیید است، در حالی‌که در علوم محض، برخلاف تصور پوزیتیویست‌ها، چنین قیدی الزام‌آور نیست. تأیید برساخته‌های تکنولوژیک برای این است که ببینیم آیا می‌توان به شکل موفقیت‌آمیزی کاری را انجام داد و بازدهی را بالا برد یا خیر؛ یا چطور می‌توان گفت این تکنولوژی مقبول و مورد اعتماد است. سودای موفقیت و بازدهیِ بیشترْ موتور محرک تقسیم کار و تخصصی شدن بیشتر است، و مسلماً همیشه برای تشخیص موفقیت و بازدهی به شاخص‌ها و معیارهایی نیازمندیم.

ادامه مطلب
علوم انسانی و ساخت دولت-ملت
گفتگو با دکتر محمدامین قانعی راد

علوم انسانی و ساخت دولت-ملت

علوم انسانی واقعاً در وهله‌ی اول باید به ساختن شهروندان این جامعه کمک کند که بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، انسان‌هایی که قانون‌مدار و به حقوق و وظایف خود آشنا هستند. یک نوع آموزش شهروندی و اجتماعی باید بین دانش‌آموزان و جوانان و بین شهروندان ما گسترش پیدا کند. چگونه می‌توانیم این امور را با مسئله‌ی تجاری‌سازی ارتباط دهیم؟ اگر منظورتان از تجاری‌سازی این است که علوم انسانی باید فایده‌ای داشته باشد، چرا از واژه‌ی «تجاری‌سازی» استفاده می‌کنید؟ بگویید برای مثال «علوم انسانی در خدمت و در پیوند با توسعه» و یا به جای دانشگاه کارآفرین بگویید «دانشگاه توسعه‌گرا»؛ زیرا تعریف «کارآفرین» این است: تولید ثروت از ایده‌ها. دانشگاه کارآفرین لزوماً در این مسیر حرکت نمی‌کند، مسیرها باید بسیار متنوع و گسترده و همه لازمه‌ی زندگی اجتماعی باشد.

ادامه مطلب
علم کروزوئه‌ای فرآورده‌ی تکنوکراسی
گفتاری از علیرضا منصوری پیرامون کاربردی‌سازی علوم انسانی (۲)

علم کروزوئه‌ای فرآورده‌ی تکنوکراسی

فرایند غربال‌گری دانشجویان و دانش‌آموزان نخبه، آن‌طور که اکنون انجام می‌شود، هم از نظر مدیریتی و هم از نظر یادگیری و هم از نظر اخلاقی اشکال دارد. بازدهی آن کم است؛ از این جهت مضر است که موجب حذف بسیاری خواهد شد که شایستگی برنامۀ درسی بهتری دارند؛ حتی برای دانشجویان و دانش‌آموزان منتخب هم این برنامه‌های تخصصی تنگ‌نظرانه و فقیر است، زیرا آن‌ها را به پروژۀ استاد و مربی خود بند می‌کند و به آن‌ها اجازه نمی‌دهد که آزادانه دربارۀ حوزۀ مطالعاتی و طراحی مسئلۀ خود تصمیم‌گیری کنند؛ از این‌گذشته به‌صورتی سیستماتیک زمینۀ فرار مغزها را فراهم می‌کند.

ادامه مطلب
دانشگاه ترک برداشته است
صورتبندی های جدید در دانشگاه های ایرانی؛ درگفتگو با عباس کاظمی

دانشگاه ترک برداشته است

نظام آموزش و پرورش و مدارس ما افراد را برای ورود به دانشگاه آماده کرده و نه برای ورود به بازار کار. به همین خاطر است که گفتیم تا دو دهه قبل ادامه تحصیل به مثابه نردبان بود و حالا ادامه تحصیل به معنای بقا و دوام آوردن و زنده بودن است. عاقلانه‌ترین راهی که برای حفظ هویت برای جوانان ما باقی مانده، ماندن در دانشگاه است تا راهی برای مهاجرت یا بازار کار برای‌شان پیدا شود اما همین فرهنگ انتظار خود می‌تواند زمینه ایدئولوژهای‌ جدید اعتراض در دانشگاه شود.

ادامه مطلب
شکست دانشگاه ایرانی
گفتگو با دکتر محمدامین قانعی راد

شکست دانشگاه ایرانی

رشد آموزش عالی همزمان یک رشد اقتصادی می‌خواست که این دو بتوانند در توازی با هم پیش بروند. این دو باید به طریقی با هم سازگار می‌شدند و به طریقی با هم پیوند می‌خوردند که این پیوند برقرار نشد. بنابراین ما صرف نظر از اینکه اصلا چه امکاناتی از نظر اقتصادی در جامعه وجود دارد و اساسا جامعه نیاز دارد که چه امکاناتی در آن از نظر شغلی خلق و ایجاد بشود، ما یک آموزش عالی درون‌گرا داشتیم که بر مبنای منطق خودش پیش می‌رفت و به منطق شریک خودش یعنی دنیای کار و اشتغال، توجه نداشت.

ادامه مطلب
امکان کاربردی سازی ؛ کارکردهای علوم انسانی در ایران - بخش سوم
مصاحبه با دکتر نعمت‌الله فاضلی

امکان کاربردی سازی ؛ کارکردهای علوم انسانی در ایران - بخش سوم

مشکل ما فضای جامعه است که هنوز نمی‌داند ارزش واقعی این علوم از جهت مادی چقدر است. به طور تاریخی تعامل سازنده بین بخش‌های مختلف جامعه و روابط ارگانیک بین بخش‌های مختلف دانشگاه، صنعت و حوزه عمومی به حد کافی نبوده است و ما با گسست‌ها و شکاف‌هایی روبه‌رو هستیم که تجربه‌ها و دانش‌های کافی را پیدا نکرده‌ایم؛ اما از یک جایی باید شروع کنیم.

ادامه مطلب