علوم انسانی و پیشرفت کشور - آرشیو

جریان شناسی فکری توسعه در ایران پس از انقلاب اسلامی

سیاحت در ساحت توسعه ایرانی

نسبت میان دین و سایر حوزه‌های اجتماعی و نقش دین در هدایت و جهت‌دهی به آن‌ها، یکی از چالش‌برانگیزترین مباحث جامعه ی ما پس از پیروزی انقلاب اسلامی بوده است. نسبت میان دین و سیاست، دین و اقتصاد، دین و اجتماع و به‌طور کلی حضور حداقلی یا حداکثری دین در اجتماع محور اصلی مناقشات فکری سه دهه‌ی اخیر را تشکیل داده است. نسبت دین به‌خصوص اسلام شیعی با توسعه در همین بستر طرح، و دیدگاه‌های مختلفی درباره‌ی آن ارائه شده است.

ادامه مطلب

گفت و گو با دکتر عماد افروغ درباره علوم انسانی و توسعه

علوم انسانی گرفتار معضل کمیت‌گرایی

کشورهایی که به اصطلاح توسعه یافته هستند، در وهله اول علوم انسانی توسعه یافته‌ای دارند، بسیاری از کتاب‌هایی که اکنون در شاخه‌های مختلف علوم انسانی ترجمه می‌شود، از این کشورها است، به هر حال نمی‌توانیم این موارد را نادیده بگیریم و فی نفسه پرداختن به علوم انسانی و تعداد کتاب‌های منتشره در این باره یک شاخص توسعه‌یافتگی است.

ادامه مطلب

گفتاری از علیرضا منصوری دربارۀ کاربردی‌سازی علوم انسانی (۱)؛

خطر تکنوکراسی در کاربردی‌سازی علوم انسانی

علوم اجتماعی و انسانی یک وجه کاربردی و تکنولوژیک دارند که مثل همۀ برساخته‌های تکنولوژیک نیازمند تأیید است، در حالی‌که در علوم محض، برخلاف تصور پوزیتیویست‌ها، چنین قیدی الزام‌آور نیست. تأیید برساخته‌های تکنولوژیک برای این است که ببینیم آیا می‌توان به شکل موفقیت‌آمیزی کاری را انجام داد و بازدهی را بالا برد یا خیر؛ یا چطور می‌توان گفت این تکنولوژی مقبول و مورد اعتماد است. سودای موفقیت و بازدهیِ بیشترْ موتور محرک تقسیم کار و تخصصی شدن بیشتر است، و مسلماً همیشه برای تشخیص موفقیت و بازدهی به شاخص‌ها و معیارهایی نیازمندیم.

ادامه مطلب

گفتگو با دکتر محمدامین قانعی راد

علوم انسانی و ساخت دولت-ملت

علوم انسانی واقعاً در وهله‌ی اول باید به ساختن شهروندان این جامعه کمک کند که بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، انسان‌هایی که قانون‌مدار و به حقوق و وظایف خود آشنا هستند. یک نوع آموزش شهروندی و اجتماعی باید بین دانش‌آموزان و جوانان و بین شهروندان ما گسترش پیدا کند. چگونه می‌توانیم این امور را با مسئله‌ی تجاری‌سازی ارتباط دهیم؟ اگر منظورتان از تجاری‌سازی این است که علوم انسانی باید فایده‌ای داشته باشد، چرا از واژه‌ی «تجاری‌سازی» استفاده می‌کنید؟ بگویید برای مثال «علوم انسانی در خدمت و در پیوند با توسعه» و یا به جای دانشگاه کارآفرین بگویید «دانشگاه توسعه‌گرا»؛ زیرا تعریف «کارآفرین» این است: تولید ثروت از ایده‌ها. دانشگاه کارآفرین لزوماً در این مسیر حرکت نمی‌کند، مسیرها باید بسیار متنوع و گسترده و همه لازمه‌ی زندگی اجتماعی باشد.

ادامه مطلب

الگوی تأثیر: پیشنهادی برای افزایش ضریب تأثیر پژوهش‌های علوم انسانی در توسعه جامعه

یکی از مسائل مهم در جامعه ما، نبود ارتباط پویا و تنگاتنگ بین مراکز تحقیقاتی علوم انسانی و تصمیم گیران اجرایی حوزه‌های علوم انسانی در نهادهای مختلف می‌باشد. در یک نگاه کلی این موضوع به گسست و شکاف بین نظام علمی و نظام توسعه ی کشور مربوط می‌شود. با توجه به اینکه علاقه به تأثیرگذاری پژوهش‌های علوم انسانی در جامعه رو به افزایش است، هدف این مقاله ارائه مدل یا الگوی سه عنصری از تأثیر پژوهش است که می‌تواند برای سنجش وضع موجود و همچنین پیشنهاد گام‌هایی برای حمایت از استفاده از نتایج پژوهش‌های علوم انسانی در تصمیم‌گیری‌ها باشد.

ادامه مطلب