مقالات - آرشیو

فلسفه، تفکر است نه پژوهش
فلسفه، علم و جامعه

فلسفه، تفکر است نه پژوهش

امیدوارم این نوشته مثل سخن‌های دیگر من موجب انبوهی از سوءتفاهم‌ها نشود. پس همین‌جا از خواننده عزیز استدعا می‌کنم علم را با میل به مطلق کردن علم یکی نگیرد. علم اعتبار و عظمتی غیرقابل انکار دارد زیرا کارساز جهان است اما ره‌آموز و راهگشای آینده نمی‌تواند باشد. در این مقاله من فلسفه را در برابر علم قرار نداده‌ام بلکه آن را منافی با مطلق انگاشتن علم دانسته‌ام. فلسفه و علم جدید با هم و در نسبت با یکدیگر بسط یافته‌اند. اگر در زمان ما تکنیک جایی برای فرهنگ و هنر و فلسفه و سیاست باقی نگذاشته است این قضیه ربطی به تقابل علم و فلسفه ندارد.

ادامه مطلب
جستاری در اهمیت و ارزش علوم انسانی و رابطه آن با علوم طبیعی
نگاه به رابطه علوم انسانی و دیگر علوم

جستاری در اهمیت و ارزش علوم انسانی و رابطه آن با علوم طبیعی

در جهان معاصر که پیشرفت صنعت و فناوری یکی از شاخص‌های مهم تمدن به شمار می‌رود، چنین وانمود می‌شود که تمدن حاضر محصول پیشرفت ورشد علوم ریاضی و تجربی است. همچنین نتیجه گرفته می‌شود که تنها این علوم ارزش دارند و علوم انسانی یا بی ارزش هستند یا همتای علوم طبیعی نیستند. در این نوشتار ضمن تعریف علوم انسانی و بیان تمایز آنها با علوم دیگر، با دیدگاه بعضی‌اندیشمندان معاصر در مورد ارزش و روش علوم انسانی آشنا می‌شویم. در پایان راهکارهایی در جهت بر طرف کردن موانع رشد این علوم و بهبودی نسبی آنها عرضه می‌شود.

ادامه مطلب
تحلیل مؤلفه های خط مشی تحول علوم انسانی با استفاده از رویکرد تحلیل اهمیت-عملکرد
مروری بر تلاش‌های صورت گرفته در حوزه تحول علوم انسانی

تحلیل مؤلفه های خط مشی تحول علوم انسانی با استفاده از رویکرد تحلیل اهمیت-عملکرد

در طول سالیان بعد از انقلاب، برای تحقق خط مشی تحول علوم انسانی، برنامه ها و اقداماتی برنامه ریزی و اجرا گردید. ازاین رو بعد از گذشت چند سال از اجرای این برنامه های عمومی، ارزشیابی عملکرد آن ها در راستای ارائه بازخور و ایجاد بهبود در خط مشی تحول علوم انسانی ضروری می نمود. ازآنجاکه کنکاش پیرامون پژوهش های صورت گرفته در باب ارزشیابی این برنامه ها نشان داد که این حوزه از فقر پژوهشی رنج می برد، لذا لازم بود در ابتدا با غور در سیاست های کلی نظام و بیانات رهبر انقلاب، با تمسک به روش تحلیل مضمونی، مؤلفه های تحول علوم انسانی استخراج گردند. سپس این مؤلفه ها در چارچوب تحلیل اهمیت-عملکرد مورد بررسی قرار گرفت تا بتوان ارزشیابی عملکردی از خط مشی تحول علوم انسانی به دست آورد.

ادامه مطلب
علوم انسانی: جهت‌دهنده و فضای رشد علوم مهندسی

علوم انسانی: جهت‌دهنده و فضای رشد علوم مهندسی

این مقاله با مطرح کردن علوم انسانی و به ویژه تأثیر مبانی معنوی آنها در شکل‌گیری علوم مهندسی، به اتّحاد غیرقابل تردید و انفکاک‌ناپذیر علوم مهندسی و علوم انسانی خواهد پرداخت.تجربیات و پژوهش‌ها بیانگر آن هستند که هر عالم و محقّقی قبل از هر چیز متأثّر از جهان‌بینی خویش است. در واقع، به عکس آنچه بعضاً گفته می‌شود، علم نمی‌تواند مستقلّ از جهان‌بینی و به عبارتی بدون توجّه به معنویّت مورد نظر انسان مطرح باشد. مقاله حاضر، در پی شناسایی ارتباط بین جهان‌بینی و جنبه‌های معنوی آن با علوم مهندسی و مقایسه اجمالی آن در گذشته و حال خواهد بود. درباره تأثیر علوم انسانی و مبانی فکری جوامع بر موضوع آموزش در دوره اسلامی‌و همچنین دوران مدرن نیز بحث خواهد شد.

ادامه مطلب
بررسی گرایش دانشجویان رشته‌های علوم انسانی‌‌به تفکر انتقادی:ارائه چارچوب مفهومی برای پرورش تفکر انتقادی دانشجویان علوم انسانی

بررسی گرایش دانشجویان رشته‌های علوم انسانی‌‌به تفکر انتقادی:ارائه چارچوب مفهومی برای پرورش تفکر انتقادی دانشجویان علوم انسانی

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان گرایش دانشجویان رشته علوم انسانی به تفکر انتقادی و ارائه چارچوب مفهومی برای پرورش تفکر انتقادی انجام گرفت.گروه نمونه شامل ۱۲۰ دانشجوی دختر و پسر از رشته های حقوق، تاریخ،علوم تربیتی،اقتصاد و جامعه شناسی بود که مقیاسهای CCTDI و ذهن باز، برآنها اجرا گردید. مقایسه دوره و رشته نشان داد که دانشجویان دوره‌ دکتری گرایش بیشتری به تفکر انتقادی داشتند و در بین رشته‌های مختلف، دانشجویان رشته جامعه شناسی بیشترین گرایش را به تفکر انتقادی‌نشان دادند، همچنین هیچ گونه تفاوت جنسیتی در گرایش به تفکر انتقادی مشاهده نگردید.

ادامه مطلب