کاربردی‌سازی علوم انسانی از دیدگاه دکتر نجفقلی حبیبی

علوم انسانی، قطب‌نمای سایر علوم

تعداد بازدید:۱۰۹۷
در این یادداشت کوتاه به بررسی مواضع دکتر نجفقلی حبیبی، چهره نام‌آشنای فلسفه و حکمت اسلامی و عضو هیئت امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی می‌پردازیم. وی معتقد است سایر دانش‌ها برای رفع نیازهایی پدید می‌آیند که از طریق علوم انسانی مشخص شده‌اند و از این‌رو سایر دانش‌ها به نوعی کارگزار علوم انسانی محسوب می‌شوند.
علوم انسانی، قطب‌نمای سایر علوم

دکتر حبیبی متناسب رشته‌اش، نگاهی فلسفی به موضوع کاربردی‌سازی دارد و بیشتر به نسبت معرفتی علوم انسانی با علوم طبیعی اشاره داشته است. وی سایر علوم را خدمت‌گزار علوم انسانی دانسته و علوم انسانی را جهت‌بخش آنها قلمداد می‌کند. از این نگاه کاربردی سازی علوم انسانی اهمیت پیدا می‌کند اما موضع ایشان درباره «تجاری‌سازی علوم انسانی» مشخص نمی‌شود.

دکتر حبیبی نیز از دخالت سیاسی در عرصه علم انتقاد می کند. کمک و حمایت نهادهای مختلف از علوم انسانی با رویکرد وی سازگار است؛ اما نظر ایشان درباره نقش دولت و آکادمی در تجاری‌سازی علوم انسانی آشکار نیست. هرچند با توجه به سایر مواضع ایشان می‌توان تصور کرد که احتمالا مخالفت مبنایی با این موارد و به‌طور کلی تجاری‌سازی علوم انسانی نداشته باشند.

از نگاه حبیبی «هویت انسانی فردی و اجتماعی انسان، چیستی آن، نیازهای آن وعوامل موثر در قوام آن که می توان در مجموع به یک تعبیر، آن را فرهنگ نامید در معنای وسیع کلمه، از طریق علوم انسانی مشخص می‌گردد و سامان می‌یابد.

شکل‌گیری  هویت  فرهنگی  و چگونگی آن، عوامل موثر آن، چه برای یک فرد  و چه برای  یک جمع که از آن به  خانواده،  قوم، همشهری، ملت، امت، جامعه انسانی  و عناوینی  از  این قبیل  تعبیر  می‌کنیم در علوم انسانی تبیین می‌شود و بعد نیازهای او و ضرورت‌های زندگی فردی و جمعی او همه از طریق علوم انسانی رو به کمال  می‌رود و حتی نیازهای او پس از این تحولا ت فرهنگی متفاوت می‌شود و آن‌گاه برای رفع این نیازها به سایر علوم توجه می‌شود.  به عبارت دیگر سایر دانش‌ها برای رفع نیازهایی پدید می‌آیند که از طریق علوم انسانی بررسی شده‌اند و بنابراین سایر دانش‌ها خدمتگزار و کارگزار علوم انسانی هستند و نقش آن‌ها نقش  پایه و فلسفه است و دیگر علوم و فنون برخاسته از آن و خدمتگزار  آن هستند».

منبع: بردار، کاربردی سازی علوم انسانی


نظر شما :