درسگفتار اهمیت و کاربرد مطالعات حدیثی و رجال در بررسی تاریخ تشیع

پژوهشکده مطالعات قرآنی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با همکاری انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی درسگفتار اهمیت و کاربرد مطالعات حدیثی و رجال در بررسی تاریخ تشیع را با تدریس دکتر محمد کاظم رحمتی (عضو هیات علمی بنیاد دایره المعارف اسلامی) در بهار 97 برگزار نمود.

بررسی تاریخ تشیع از جنبه های مختلفی می تواند مورد بررسی قرار گیرد از جمله اطلاعات و مطالب آمده در کتابهای حدیثی و اجازات. به واقع با مطالعات میان رشته ای تاریخ و علوم قران و حدیث می‌توان تصویر روشنتری از تاریخ تشیع ارایه داد. اطلاعات تاریخی فراوانی در اجازات باقی مانده از ادوار کهن شیعی که بخشی از آنها در اجازات بحار الانوار تدوین شده یا اجازات قرائت متن در انجامه های نسخه های خطی می تواند به فهم بهتری از تاریخ تشیع کمک کند.
بازشناسی جریان های مختلف حدیثی امامیه و گرایش های آنها بر اساس تحلیل مشیخه ها و فهارس کهن شیعی نیز شیوه ای دیگر از مطالعه در تاریخ تشیع است که در آن داده های تاریخی و تحلیل فهارس می‌تواند به بازشناسی و تفکیک و اهمیت جریان های حدیثی متقدم امامی بینجامد. تلاش در کارگاه حاضر ارتباط میان رشتۀ تاریخ اسلام و علوم قرانی و حدیث است و در صدد نشان دادن منابع مغفول در تاریخ تشیع و چگونگی بهره گیری از منابع حدیثی و رجالی برای فهم تاریخ تشیع هستیم.

سرفصل ها و محتوای دوره آموزشی :
سنت های عملی در جوامع شیعی بر اساس اسناد اجازات
اجازات بحار با تکیه بر تحلیل اجازات شهید اول
بازشناسی خاندان های شیعی  بر اساس اجازات و انهاءات (1): خاندان فتحان قمی
بازشناسی خاندان های شیعی  بر اساس اجازات و انهاءات (2): خاندان آل حسام
بازشناسی جریان های اصلی حدیثی در قم بر اساس مشیخۀ شیخ صدوق
کلینی و کتاب کافی
ابوالرضا راوندی و نقش وی در انتقال میراث کهن امامیه بر اساس تحلیل انجامه های نسخه های خطی و اجازات
شیخ طوسی و کتاب الفهرست
تاریخ تشیع در بحرین قدیم بر اساس اجازات و بلاغ نسخه های خطی
اجازات منابعی برای تدوین کتب تراجم نگاری شیعه