معرفی گروه ها
- گروه مطالعات تاریخی و فرهنگی قرآن
در راستای راهبردهای مرکز پژوهشی مطالعات قرآنی، این گروه به پژوهشهای تاریخی-فرهنگی قرآن با رویکرد میانرشتهای و آکادمیک با تمرکز بر دوران باستان متأخر، یعنی قرون منتهی به ظهور اسلام تا سدههای نخست دوره اسلامی، میپردازد. این رویکردها شامل طیفی از مطالعات نوین مانند باستانشناسی، مطالعات بین الادیانی، مطالعات تطبیقی، اسطورهکاوی، انسانشناسی تاریخی، انسانشناسی فرهنگی، تاریخ انگاره و اندیشه، و غیره خواهد بود. نیز بررسی و نقد رویکردهای مختلف اعم از سنتگرایان و مدرنیستها در مطالعه، تفسیر و شناخت قرآن و تاریخ اسلام مورد توجه قرار خواهند گرفت. مطالعات مربوط به مباحث نظری مانند روششناسیهای نوین، همچنین ترجمه پژوهشهای فاخر مرتبط با مباحث فوق و دغدغههای گروه، در دستور کار خواهند بود.
مدیر گروه: دکتر زهرا محققیان
اعضا گروه: دکتر فروغ پارسا؛ دکتر محمدعلی طباطبایی
- گروه مطالعات زبان شناسی قرآن
در راستای جبران نقصانها در نظام مسائل و روندهای پژوهشی رایج در نظام دانشگاهی رشته علوم قرآن و حدیث، در حوزه مسائل زبانی قرآن کریم (واجشناسی، واژشناسی، نحو، معناشناسی، قرائت و رسم المصحف)، فعالیت این گروه پژوهشی در سه محور عمده دنبال خواهد شد:
الف) مطالعات زبانشناختی و معناشناختی در حوزه تفسیر و ترجمه قرآن کریم، با تأکید بر ترجمه قرآن به زبان فارسی؛
ب) بازخوانی و بازسازی سنّت مطالعات در حوزه مسائل زبانی قرآن کریم، اعم از مطالعات نحویان، لغویان و عالمان تفسیر، قرائت و رسم المصحف، از چشمانداز رویکردها و روشهای جدید دانش زبانشناسی؛
ج) سامانهمندسازی مسائل، مفهومپردازیها و روندهای علمی در حوزه زبانشناسی قرآن کریم.
اهداف بلند مدت گروه پژوهشی بدین ترتیب خواهد بود:
- توسعه و نظامسازی علمی در حوزه مطالعات زبانشناختی قرآن کریم، آنچنان که در افق بلندمدت و در سطح ملی به پایگیری یک روند علمی-پژوهشی پیشرو و پایدار بیانجامد.
- پایگیری برنامههای علمی در حوزه مطالعات زبانشناختی قرآن کریم، آنچنان که به عنوان برنامهای برآمده از نظام دانشگاهی ایران اسلامی (شیعی)، قابل گفتگو و تعامل با برنامههای مطالعات قرآنی در جهان باشد.
اهداف کوتاه مدت گروه پژوهشی نیز بدین ترتیب خواهد بود:
1. مطالعات میان رشته ای در حوزه زبانشناسی و قرآن کریم
2. روزآمدسازی مطالعات قرآنی در حوزه زبانشناسی
3. بومی سازی دانش زبانشناسی در حیطه مطالعات قرآنی
4. تبیین روش های نوین مطالعه در قرآن کریم بر اساس دانش زبان شناختی نوین
5. اجرای طرح کلان پژوهشی نظریه دلالت در میراث دانشمندان مسلمان بر اساس برنامه عملیاتی مصوب
6. پژوهش در حوزه مصاحف قرآن کریم، با تکیه بر مصاحف ایران
7. پژوهش زبانشناختی در حوزه قرائات قرآن کریم
8. پژوهش در تاریخ مطالعات معنا در سنت اسلامی
9. پژوهش در معناشناسی واژگان اخلاقی-دینی قرآن کریم
10. ارزیابی آثار علمی و پژوهشی در حوزه مسائل زبانشناختی قرآن کریم (فعالیت در حوزه پایش دانش)
مدیر گروه: دکتر آلاء وحیدنیا
اعضا گروه: دکتر احمد پاکتچی، دکتر هادی رهنما
- گروه مطالعات حدیثی شیعه
در راستای راهبردهای پژوهشکده مطالعات قرآنی، این گروه به پژوهشهایی با رویکرد میانرشتهای و آکادمیک با تمرکز بر حدیث شیعه میپردازد. این رویکردها شاملی طیفی از مطالعات نوین همچون انسانشناسی تاریخی ـ فرهنگی، تاریخ انگاره و اندیشه، مطالعات ادبی و زبانشناختی، مطالعات تطبیقی، تاریخگذاری حدیث، جریانشناسی و ... خواهد بود. همچنین بررسی و نقد رویکردهای خاورشناسان در مطالعه، تاریخگذاری و نقد حدیث مدنظر قرار خواهد گرفت. مطالعات مربوط به مباحث نظری روششناسیهای نوین، نسخ خطی، احیای تراث و همچنین ترجمه پژوهشهای فاخر مرتبط با دغدغههای گروه، در دستور کار خواهد بود.
مدیر گروه: دکتر مریم قبادی
اعضا گروه: دکتر سیدمحمدهادی گرامی