۰۶ خرداد ۱۴۰۴
صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازى مشهور به "ملاصدرا"، "آخوند ملاصدرا" و "صدرالمتألهین"، فیلسوف، عارف و مفسر بزگ قرن دهم و یازدهم هجری در سال ۹۷۹ ه.ق. در شیراز متولد شد.
او کسب علم را از زادگاه خود آغاز کرد و سپس در قزوین و اصفهان نزد استادان بزرگی چون شیخ بهاءالدین عاملی و میرداماد و میرابوالقاسم فندرسکى تحصیل معرفت کرد و پس از چندین سال تزکیه نفس و غور در حقیقت و تألیف و نگارش در کهک قم برای تدریس به مدرسه خان شیراز دعوت شد. از مالصدرا حدود پنجاه کتاب و رساله و مقاله و نامه به عربى و فارسى برجا مانده است که مهمترین آثار وی بدین شرح است:
الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلی الربعه : مهمترین اثر ملاصدرا
المبدأ و المعاد : این کتاب با نام الحکمه المتعالیه نیز خوانده می شود
تفسیر قرآن (تفسیر ملاصدرا): ملاصدرا در طول عمر خود به تفسیر برخی از سوره ها پرداخت که نتوانست آنها را کامل کند. دو کتاب "اسرار الآیات" و "مفاتیح الغیب" نیز درباره قرآن است که در حکم مقدمه تفسیر و فلسفه تفسیر قرآن است.
شرح اصول الکافی : این شرح ناتمام در ۷ جلد منتشر شده است.
الشواهد الربوبیه: کتابی فلسفی که بیشتر رویکرد اشراقی دارد.
کسر اصنام الجاهلیه : در رد تصوف خانقاهی، ملاصدرا انگیزه خود از نوشتن این اثر را جداسازی عارفان حقیقی از عارفنمایان بیان کرده است. ملاصدرا،که از اقوال غزّالى و ابن عربى و مکتب قونوى و قیصرى متأثر است، در رسالة کسر اصنام الجاهلیه بر صوفیان مدعى عصر خود می تازد که به قول وى هم از علم و هم از عمل بى نصیبانند.
المشاعر : بحث های فلسفی راجع به شناختن واجب الوجود، صفات الهی، اصول حقایق ایمان، حکمت، کلام و... به زبان عربی است.تطبیق میان مفاهیم و بیانات شرع و براهین فلسفی و رجوع به آیات قرآن و روایات ویژگی بارز آثار اوست. ملاصدرا از طرفی صاحب اندیشههای نو و از طرفی مبتکر تلفیقهای مختص به خود و یا قرائت های نو از اندیشههای پیشینیان است که به طور خاص در آراء او درباره حرکت جوهری، امکان فقری، اتحاد عاقل و معقول، قاعدۀ بسیط الحقیقه کل الاشیاء، حدوث جسمانی و بقاء روحانی نفس و معاد جسمانی قابل مشاهده است. از شاگردان برجسته او می توان از فیاض لاهیجی، فیض کاشانی و حسین بن ابراهیم تنکابنی نام برد. او در راه بازگشت از هفتمین سفر حج، در سال ۱۰۵۰ ق. در بصره دار فانی را وداع گفت.
ادامه مطلب