هشتم مهرماه بزرگداشت مولانا، آیینه جان و زبان حقیقت

هوالحق

زهی عشق، زهی عشق، که ماراست خدایا
زهی عشق زهی عشق که ما راست خدایا

چه نغزست و چه خوبست و چه زیباست خدایا

چه گرمیم چه گرمیم از این عشق چو خورشید

چه پنهان و چه پنهان و چه پیداست خدایا

زهی ماه زهی ماه زهی باده همراه

که جان را و جهان را بیاراست خدایا

زهی شور زهی شور که انگیخته عالم

زهی کار زهی بار که آن جاست خدایا

فروریخت فروریخت شهنشاه سواران

زهی گرد زهی گرد که برخاست خدایا

فتادیم فتادیم بدان سان که نخیزیم

ندانیم ندانیم چه غوغاست خدایا

ز هر کوی ز هر کوی یکی دود دگرگون

دگربار دگربار چه سوداست خدایا

نه دامیست نه زنجیر همه بسته چراییم

چه بندست چه زنجیر که برپاست خدایا

چه نقشیست چه نقشیست در این تابه دل‌ها

غریبست غریبست ز بالاست خدایا

خموشید خموشید که تا فاش نگردید

که اغیار گرفتست چپ و راست خدایا

«مثنوی معنوی حضرت مولانا بزرگ‌ترین حماسه روحانی بشریت است که خداوند برای جاودانه کردن فرهنگ ایرانی آن را به زبان پارسی هدیه کرده است.» (استاد شفیعی کدکنی)

مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، از درخشان‌ترین چهره‌های فرهنگ و تمدن ایرانی  و از برجسته‌ترین شاعران و اندیشمندان تاریخ است. او در سال ۶۰۴ ه.ق.در بلخ زاده شد و در سال ۶۷۲ ه.ق. در قونیه چشم از جهان فروبست. زندگی مولانا آمیزه‌ای از مهاجرت، رنج، جست‌وجوی حقیقت بود. آثار او نه تنها در ادبیات فارسی، بلکه در ادبیات جهان جایگاهی بی‌مانند یافته و آموزه‌هایش همچنان الهام‌بخش مردمان شرق و غرب است.

مولانا بیش و پیش از هر چیز عارفی بود که با زبان شعر به بیان تجربه‌های روحانی و عرفانی خود پرداخت. عرفان او بر بنیاد عشق الهی و وحدت وجود استوار بود. در نگاه او، انسان راهی طولانی از خاک تا افلاک می‌پیماید و غایت این سفر، وصال به معشوق ازلی است. در مثنوی معنوی، مولانا با بهره‌گیری از حکایات، تمثیل‌ها و داستان‌های کوتاه، به شرح پیچیده‌ترین مفاهیم عرفانی می‌پردازد. در اندیشه مولانا، عشق نیرویی الهی و محرک هستی است. او عشق را نردبانی برای تعالی انسان می‌داند.

مولانا را می‌توان یکی از ارکان ادب فارسی دانست. زبان او سرشار از ژرفای معنوی است. غزلیات شمس تبریزی، که اوج بیان شوریدگی و عرفانی اوست، نمونه‌ای کم‌نظیر از زبتن فاخر، زیبا و آهنگین فارسی است.

ادبیات فارسی با حضور مولانا به مرحله‌ای تازه رسید؛ مرحله‌ای که در آن معنا و صورت به کمال هماهنگی دست یافتند. در کنار فردوسی، حافظ و سعدی، مولانا را باید از ستون‌های اصلی بنای رفیع ادب فارسی دانست.

مولانا نه تنها شاعر و عارف ایرانی ـ اسلامی است، بلکه میراثی جهانی از خود بر جای نهاده است. در غرب، از قرن نوزدهم به بعد، ترجمه‌های آثار او موجب شد که اندیشه‌اش به سرعت گسترش یابد. امروزه مولانا از پرخواننده‌ترین شاعران در ایالات متحده و اروپا به شمار می‌آید. پیام او، که مبتنی بر عشق، صلح، همزیستی و عرفان است، برای جهانی گرفتار در جنگ‌ها، نزاع‌های قومی و مذهبی و بحران‌های معنوی، تسکین‌بخش و نجات‌دهنده است.

سازمان یونسکو در سال ۲۰۰۷ میلادی هشتصدمین سال تولد مولانا را گرامی داشت و او را به عنوان میراث مشترک بشریت معرفی کرد. مولانا فراتر از مرزهای ملی و مذهبی، به عنوان پیام‌آور عشق و معنویت در سطح جهانی شناخته شده است.

بزرگداشت مولانا، بزرگداشت انسانیت و معنویت است. او پلی است میان دل‌های انسان‌ها، میان شرق و غرب، میان گذشته و حال. آثارش همچنان زنده‌اند و روح تشنه بشریت را سیراب می‌کند.