تاریخ اجتماعی واقتصادی

گروه تاریخ اجتماعی و اقتصادی

مدیرگروه: دکتر صفورا برومند

اعضای محترم هیأت علمی گروه: دکتر الهام ملک زاده، دکتر صفورا برومند، دکتر سید محمد رحیم ربانی‌زاده 

گروه تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایران در بر گیرنده مطالعات تاریخ اجتماعی و تاریخ اقتصادی و تحولات در گذشته است. این شاخه، تجزیه‌ و تحلیلی است در تاریخ اجتماعی و تاریخ اقتصادی که با استفاده از ترکیبی از روش‌های تاریخی، روش‌های آماری، و با استفاده از حوزه های جامعه شناسی و علم اقتصاد مرتبط به هر نهاد یا موقعیت تاریخی صورت می‌پذیرد. این حوزه شامل موضوعاتی از قبیل سابقه کسب و کار، سابقه مالی و مناسبات مرتبط با هر ناحیه و تاریخ اجتماعی مانند تاریخ دموگرافیک (جمعیت‌شناختی) و تاریخ کارگری و تاریخ صبقات اجتماعی است. کمیت‌های مرتبط با تاریخ اقتصادی نیز به عنوان تاریخ اقتصادی جدید در نظر گرفته می‌شوند. در این گروه موضوعاتی تاریخی همچون بازرگانی، صنعت، نهادهای اقتصادی، فناوری، اکتشاف و استخراج معدن، سکه و پول، ابزار تولید و مبادله، صادرات و واردات، آب وآبیاری، قحطی و خشکسالی، مالیات ، بودجه و بودجه ریزی، انرژی، رفاه، فقر، گرانی، دادو ستد و بازار و ... .

تاریخ اجتماعی مجموعه ای از سبک های تحلیلی مختلف است که توسط مورخان اجتماعی به کار گرفته می شود و تاکنون چارچوب مشخص و تحدید یافته ای نیافته است اما بیشتر مورخان تاریخ اجتماعی تا حد زیادی نسبت به ماموریت علمی مشترک خود وحدت نظر دارند و تاریخ اجتماعی را غالبا «تاریخ نگاری از پائین» یا «تاریخ توده مردم» نامیده اند. تاریخ اجتماعی تلاش دارد از منظر جریان های اجتماعی به تاریخ بنگرد. در این راستا تاریخ اجتماعی دانشی قلمداد شده است که در آن اشکال متنوع روابط اجتماعی در بستر تاریخی مطالعه می‌شود: روابط مردم با مردم، روابط مردم با حکومت، و روابط مردم با زیست جهان مادّی و معنویشان. حوزه اول، یعنی روابط مردم با مردم، دربردارنده مجموعه اجزا و عناصر تشکیل‌دهنده زندگی روزانه مردم در دوره‌های تاریخی مورد پژوهش یا سیر آن در ادوار تاریخ است. در این گروه به موضوعات تاریخی که جنبه اجتماعی آنها برجسته است پرداخته می شود؛ نهاد­های اجتماعی، جمعیت، مهاجرت، شهرنشینی، روستانشینی، کوچروی، کار و روابط کار، اصناف و مشاغل، پوشاک، تغذیه، مسکن، آداب و رسوم، تأمین اجتماعی، بهداشت، بیماری­ها، اقوام، تاریخ آراء اجتماعی، گروه­های اجتماعی فرودست، ذهنیت و باورهای عامه، زن، سازمان اجتماعی، اقلیت دینی و مذهبی و غیره مورد مطالعه و بررسی قرار می­‌گیرد.