متن مصاحبه با دکتر رفیعی، مدیر نشر آثار علمی پژوهشگاه
درخشش انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در نمایشگاه تهران و رشد 300درصدی فروش کتاب‌ها
پس از برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران و حضور موفق انتشارات پژوهشگاه در این نمایشگاه و استقبال وسیع از آثار پژوهشگاه، تصمیم گرفتیم با دکتر یدالله رفیعی، مدیر نشر آثار علمی گفت‌وگوی انجام دهیم و نظراتش را در مورد کیفیت نمایشگاه امسال جویا شویم که در شرایط کرونایی برگزار شد و استقبال خوبی از آثار پژوهشگاه به‌عمل آمد. با دکتر رفیعی در مورد برخی حواشی نیز سؤال کرده‌ایم که در ادامه ماحصل این مصاحبه از نظرتان می‌گذرد:
* تصور می‌کردید از نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران تا این‌حد استقبال شود و این میزان کتاب از سوی ناشران کشور به‌فروش برسد؟
الحمدلله استقبال از نمایشگاه به‌اذعان بسیاری از مسئولان و ناشران فوق‌انتظار بود و خوشحالیم که انتشارات پژوهشگاه در این دوره از نمایشگاه کتاب، خوش درخشید و مبلغ 696465000 ریال (بیش از 69 میلیون تومان) فروش داشت.
* آیا از فروش آثار پژوهشگاه در این نمایشگاه راضی بودید؟
فروش که خیلی خوب بود؛ اما ما همچنان در انتظار کمک بیشتر معاونت محترم اداری، مالی برای امور پس از فروش هستیم.
* در مقایسه با نمایشگاه کتاب در دوره‌ی قبل (سال 98) استقبال از آثار پژوهشگاه چطور بود؟
با این که این نمایشگاه مجازی بود و در نمایشگاه مجازی نسبت به نمایشگاه حضوری، ناشران در عرضه‌ی کتاب محدودیت بیشتری دارند، اما فروش ما نسبت به سال 98 حدود سه‌برابر افزایش داشت.
* به نظر شما باید چه کار کنیم تا رشد انتشارات پژوهشگاه بیشتر شود؟
کارهای زیادی لازم است انجام شود تا انتشارات پژوهشگاه به جایگاه واقعی خود در کشور دست یابد، همچنان که قبلاً هم عرض کردم، هر اقدام واحد انتشارات مستلزم حمایت دیگر بخش‌های پژوهشگاه است که بیشتر آن‌ها در تأمین نیروی متخصص و منابع مالی خلاصه می‌شود وگرنه همکاران من برنامه‌های زیادی برای رشد انتشارات دارند.
* گویا برخی از آثار جدید پژوهشگاه برای فروش به نمایشگاه عرضه نشد، موانع کار چه مواردی بودند؟
عرضه‌ی کتاب در هر نمایشگاهی فقط شامل کتاب‌های منتشر شده در سال‌های پایانی منتهی به زمان برگزاری همان نمایشگاه می‌شود، پس ما هرکتابی را نمی‌توانیم در نمایشگاه عرضه کنیم. نمایشگاه برای اولین بار به‌صورت مجازی برگزار شد و با نمایشگاه‌های قبل متفاوت بود و عرضه‌ی کتاب در اختیار ناشران نبود، بلکه کتاب‌ها فقط توسط خانه‌ی کتاب عرضه شد و آن‌ها از ناشران فقط قیمت و تعداد موجودی را استعلام کردند. بنابراین هرکتابی که در سامانه‌ی خانه‌ی کتاب ثبت نشده بود، در نمایشگاه عرضه نشد. لازم است این‌جا یادآور شوم؛ هر کتابی که به چاپ می‌رسد ناشر موظف است که مراحل اعلام وصول آن را انجام دهد تا در سامانه‌ی خانه‌ی کتاب به ثبت برسد. انتشارات پژوهشگاه در دهه‌ی 90حدود 585 عنوان کتاب منتشر کرده است که از این تعداد حدود 120 عنوان آن مربوط به سال‌های 98 و 99 است که مراحل اعلام وصول آن یا انجام شده یا در حال انجام است، بسیاری از کتاب‌های منتشر شده در سال‌های قبل از 98 اعلام وصول نشده است. بنا بر این بسیاری از کتاب‌ها که اعلام وصول نشده در نمایشگاه عرضه نشد و از سویی دیگر بسیاری از کتاب‌های ما یک نوبت چاپ و تمام شده است و سال‌هاست که تجدید چاپ نشده‌اند. طبعاً هر کتابی که موجودی نداشت در بخش فروش کتاب، قابل نمایش نبود و بیش از نیمی از کتاب‌های ما موجودی نداشت. به‌هرحال باتوجه به‌مشکلات گفته‌شده ما از عرضه‌ی آثار برخی از استادان و محققان پژوهشگاه محروم شدیم. امیدوارم با رفع مشکلات موجود بتوانیم در نمایشگاه‌های آینده با تعداد بیشتری از آثار در نمایشگاه حضور یابیم.
* روند اعلام وصول کتاب‌ها به خانه‌ی کتاب چطور است و چه پروسه‌ای در این خصوص انجام می‌گیرد، آیا ریاست پژوهشگاه یا سایر مسئولان در این زمینه، اعمال نظر یا دخالتی دارند؟
اعلام وصول در انتشارات انجام می‌شود و ارتباطی به دیگر مسئولان ندارد. از طرفی من فکر نمی‌کنم کسی با عرضه و فروش کتابی که چاپ شده است مشکلی داشته باشد، اگر کسی بخواهد کتابی در نمایشگاه عرضه نشود پس دلیل انتشارا آن با این شرایط اقتصادی چیست؟
* با توجه به شرایط کرونا و موانع بودجه‌ای و ... چطور می توانیم در سال‌های آتی حضور و فروغ چشم‌گیرتری در چنین نمایشگاه‌هایی داشته باشیم؟
همکاران من در واحد انتشارات، نهایت تلاش خود را به‌کار می‌گیرند و تاکنون هم اگر کسی منصفانه به قضیه نگاه کند، فعالیت‌های انتشارات را درمی‌یابد و میزان پیشرفت این فعالیت‌ها غیرقابل انکار است. با توجه به شرایط کرونا در حال حاضر بخش انتشارات برای عرضه و فروش کتاب الکترونیکی با چهار مرکز قرارداد دارد و در حال آماده‌سازی فایل‌های بیشتر برای تحویل به آن چهار مرکز است.
* در مورد وضعیت فروش اینترنتی آثار پژوهشگاه اگر صلاح می دانید، توضیح دهید که ان‌شاءالله حدوداً چه زمانی محصولات پژوهشگاه به‌صورت اینترنتی به‌فروش خواهد رسید؟
در بخش فروش اینترنی طبعاً نیاز به راه‌اندازی سامانه و تأمین نیروی متخصص داریم. البته انتشارات در زمینه‌های مختلف ازجمله برای همین فروشی که در نمایشگاه داشتیم، نیازمند کمک هست تا بتواند به تعهدات خود در مقابل خریداران عمل کند. این‌جا که بخش خصوصی نیست تا جذب نیرو در اختیار مدیر انتشارات باشد، بنابراین باید انتشارات مورد حمایت قرار گیرد.
* اگر نکته یا حرف خاصی دارید مطرح بفرمائید؟
امیدوارم در آینده پشتیبانی بیشتری از انتشارات بشود تا بتواند به اهداف مورد نظر خود و آن‌چه دیگران از آن انتظار دارند، دست یابد. با آرزوی سلامتی و موفقیت.
نظر شما :