علوم انسانی و جامعه

نقش علوم انسانی در ارتقاء فرهنگی و اجتماعی جامعه

انسان، ذاتاً کنجکاو است و میل دارد نیازهای خویش را با دانائی و آگاهی مرتفع سازد. انسان و مجموعه عالم هستی، هرچند یک واحد منسجم وپویا ست وسیرغائی واحدی را طی می‌کند، لکن در مطالعه و تحقیق – عمدتاً – (چه در روش‌شناسی و روش‌های علمی‌ و پژوهشی، و چه در زمینه و موضوع مورد مطالعه) تجزیه‌گرا و جزئی‌نگر است و در عین علم، کاشف حقیقی واحد است، اما در گستره فعالیت‌‌‌های علمی‌ در عالم ذهن بشر، تجلیات متعدد و متنوع چه به لحاظ روش‌شناسی و چه به لحاظ موضوع مورد مطالعه ـ یافته است و در یک تقسیم‌‌بندی کلی، علوم به ۳ حوزه منقسم می‌‌شوند: ۱علوم انسانی۲ علوم ریاضی ۳. علوم تجربی. هرچند مطالعات و پژوهش‌‌های علمی‌ جدید، مرز علوم گوناگون را در این سه حوزه، بیش از پیش ـ و به‌شدت ـ مخدوش ساخته است و خصوصاً شکل‌گیری رشته‌های میان رشته‌ای علوم ـ نظیر جغرافیای انسانی، برنامه‌ریزی شهری و روستایی، بیوکراسی، روان‌شناسی ژنتیک، بیوتکنولوژی، اخلاق زیستی، و.... ما را بر آن می‌دارد که به یک بازنگری در تبیین عوامل و شاخص‌های تقسیم‌بندی علوم در حوزه‌های مختلف بپردازیم. کلمه های کلیدی: علوم انسانی، راهبرد، برنامه‌ریزی، ارتقاء فرهنگی، مدیریت فرهنگی

ادامه مطلب
علوم انسانی و جامعه
برگزاری هشتمین نشست کمیته علمی طرح اعتلا

علوم انسانی و جامعه

هشتمین نشست کمیته علمی طرح اعتلا و ساماندهی علوم انسانی در پژوهشگاه علوم انسانی برگزار شد. علوم انسانی و جامعه محور اصلی مباحث طرح شده در این نشست بود.

ادامه مطلب
ما می‌توانیم؛ اما...
گزارشی از سخنرانی استاد داوری اردکانی درباره طرح اعتلای علوم انسانی

ما می‌توانیم؛ اما...

سخنرانی استاد داوری اردکانی در باره طرح اعتلای علوم انسانی در شورای سیاستگذاری این طرح ملی انجام شد. متن پیشرو گزارشی از این سخنرانی است که در پیش‌شماره اول فصلنامه اعتلای علوم انسانی زمستان ۹۶، منشتر شده است.

ادامه مطلب
کارآمدی پژوهش‎های علوم انسانی در موقعیت کنونی جامعه ایران
گزارشی از سخنرانی دکتر تقی آزاد ارمکی در هفته پژوهش

کارآمدی پژوهش‎های علوم انسانی در موقعیت کنونی جامعه ایران

باید بدانیم کدام مسائل از داخل علم است و کدام‌یک از خارج علم. کدام تجربه از داخل دانشگاه و از جامعه نشات گرفته و کدام دارد از بیرون به ما فشار می‌آورد. پژوهشگاه باید برای خودش پژوهشکده‌های کاربردی داشته باشد. کلیت پژوهشگاه باید به مسائل بنیادی بپردازد و پژوهشکده‌ها به مسائل کاربردی. ما تمام پژوهشگاه را به کاربردی بودن متمایل می‌کنیم. در صورتی که پژوهشگاه اتفاقاً باید کار بنیادی کند. تنها یکی دو بخش و لایه بیرونی آن را باید به کار کاربردی مشغول کنیم. به این معنا که سوالات از بیرون آمده‌ای که مقطعی، فضایی، موجی یا معطوف به یک نیاز است را پاسخ دهد تا سطح اول به مسائل بنیادین برسد.

ادامه مطلب
پیوند علوم انسانی و اجتماعی با مهندسی در تکنولوژی
گفتاری از دکتر علی پایا

پیوند علوم انسانی و اجتماعی با مهندسی در تکنولوژی

علم یا معرفت مربوط است به جنبه‎های بنیادین واقعیت، در قالب گزاره‎های کلی که مستقل از ظرف و زمینه‎ها هستند، بیان می‎شود. تکنولوژی‎ها اما همگی به ظرف و زمینه‎ای که در آن به کار گرفته می‎شوند، حساس هستند. قوانینی که در قلمرو تکنولوژی‎ها به کار گرفته می‎شود، یک‎سره قوانین به اصطلاح پدیدارشناسانه، یا تجربی و یا تکنولوژیک هستند. این قوانین برخلاف قوانین بنیادین ناظر به ظرف و زمینه‎های خاص هستند. و نیز ملاک پیشرفت در علم یا معرفت، نزدیک‎‏تر شدن به تصویری حقیقی از واقعیت است. هدف تکنولوژی اما توانایی بیش‎تر در حل مسائل و رفع چالش‎هایی است مربوط به نیازهایی که ذکر آن گذشت.

ادامه مطلب
علوم انسانی گرفتار معضل کمیت‌گرایی
گفت و گو با دکتر عماد افروغ درباره علوم انسانی و توسعه

علوم انسانی گرفتار معضل کمیت‌گرایی

کشورهایی که به اصطلاح توسعه یافته هستند، در وهله اول علوم انسانی توسعه یافته‌ای دارند، بسیاری از کتاب‌هایی که اکنون در شاخه‌های مختلف علوم انسانی ترجمه می‌شود، از این کشورها است، به هر حال نمی‌توانیم این موارد را نادیده بگیریم و فی نفسه پرداختن به علوم انسانی و تعداد کتاب‌های منتشره در این باره یک شاخص توسعه‌یافتگی است.

ادامه مطلب
آیا سیاست‌گذاری عمومی می‌تواند علوم سیاسی را کاربردی کند؟
نگاهی به تلاش‌های انجام‌شده برای کاربردی کردن علوم سیاسی؛

آیا سیاست‌گذاری عمومی می‌تواند علوم سیاسی را کاربردی کند؟

علوم سیاسی بسیار خاص و نخبه‌گرا می­‎باشد و نهادها و مراکز آن محدود و حساس هستند، این فلسفه در مورد گسترش تحصیلات تکمیلی و دادن مجوز تشکیل دوره باید در نظر گرفته می‎­شد، درحالی‌که در سال‌های اخیر، ورودی‌های علوم سیاسی به‌خصوص در دانشگاه‌های پیام نور و آزاد اسلامی رو به افزایش است و تحصیلات تکمیلی نیز بی‌قاعده گسترش بی‌رویه داشته است

ادامه مطلب