نقد؛ نقطه شروع تحول در حوزه علوم انسانی
سید حسین حسینی از اعضای هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در یادداشتی به بررسی سابقه و وضعیت موجود تحول در علوم انسانی پرداخت.
ادامه مطلبتجارب جهانی تحول علوم انسانی
دیدگاه‌های سه‌گانۀ علم در جهان اسلام
ابراهیم کالین معتقد است، جدا از صحت و سقم مجموعه ادبیاتی که دربارۀ احیاء علم اسلامی تولید می‌شود، آگاهی روزافزونِ جهان اسلام از سنت علمی‌اش است که اهمیت دارد. در این زمینه بحث دربارۀ آرای دو گروه از متفکرانی که دربارۀ علم اسلامی اندیشیده‌اند، مهم است: نخست کسانی که رویکرد معرفت‌شناختی دارند، و دوم سنت‌گرایان.
ادامه مطلب
جامعه شناسی کانادا: آثار معرفت شناسی مسأله شناسی بومی بر شکل گیری بومی گرایی علمی در علوم انسانی کانادایی شکل گیری حوزه های خاص در جامعه شناسی کانادا
مسأله شناسی بومی و ربط آن به شکل گیری جامعه شناسی بومی به عنوان یکی از رشته های علوم انسانی در این مقاله مورد سؤال و بررسی و اقع شده تا از آن طریق و با ذکر نمونه جامعه شناسی کانادایی نشان دهیم که مسائل و مشکلات درونی جوامع می تواند جهت گیری علمی جامعه شناسی را با مقتضیات بومی هماهنگ سازد . در مقاله قبل گفته ایم که تجربه اقتصاد سیاسی در کانادا نشان می دهد که شکل گیری پارادایمهای جامعه شناسی ‘ متأثر از تجربه های بومی است و به همین دلیل نمی توان جامعه شناسی بومی را تمامأ تجربه نامعتبری تلقی کرد .
ادامه مطلب
تجارب جهانی در کاربردی سازی علوم انسانی در حل مشکل آب
کاربردی سازی علوم انسانی : تجربه‌هایی از دوره تلفیقی رشته‌های مهندسی عمران و فلسفه در دانشگاه یوتا
اجرای دوره‌هایی همانند دورۀ تلفیقی دانشگاه یوتا برای آشنایی دانشجویان رشته‌های مختلف به منظور فهم بین رشته‌ای از مسائل، به‌ویژه مسئلۀ بحران آب در ایران می‌تواند به نوعی در به وجود آمدن این گفتمان کمک رساند که حتی مسائل به ظاهر طبیعی نیز می‌تواند در منابع انسانی ریشه داشته باشد. اهمیت این موضوع وقتی چند برابر می‌شود که در ایران و با غلبۀ گفتمان بتونیسم در مواجهه با مسائل آبی کشور، اهمیت علوم انسانی و اجتماعی به‌طور قابل توجهی به حاشیه رانده شده است.
ادامه مطلب
نمونه‌ای از تجارب جهانی در کاربردی‌سازی علوم انسانی
ضرورت همکاری میان علوم اجتماعی و انسانی و بخش خصوصی: پروژۀ PERFORM در صربستان- ۲
این نوشته به پیوند میان پژوهش‌های علوم اجتماعی و سیاست‌گذاری اختصاص دارد که در سه بخش ارائه می‌شود. نوشتۀ حاضر، بخش دوم این یادداشت است که به دیدگاه‌های نمایندگان مؤسسات پژوهشی صربستان در زمینۀ علوم اجتماعی و انسانی می‌پردازد. اینها، دیدگاه‌هایی است که در گزارش PERFORM (۲۰۱۶) به آنها پرداخته شده است. آگاهی از این نظرها، شناخت زمینه‌های بالقوۀ همکاری میان پژوهش و بخش خصوصی و نیز کسب اطلاع از نقاط ضعف و موانع احتمالی موجود در راستای این مشارکت در سایر کشورها می‌تواند ایده‌های خوبی برای شناخت بهتر وضع موجود در کشور خودمان فراهم کند.
ادامه مطلب
نمونه‌ای از تجارب جهانی در کاربردی‌سازی علوم انسانی
ضرورت همکاری میان علوم اجتماعی و انسانی و بخش خصوصی : پروژۀ PERFORM در صربستان -۱
PERFORM پروژه‌ای زیر نظر آژانس توسعه و همکاری سوئیس[۱] است که توسط شبکۀ همکاری‌های بین‌المللی سوئیس یا HELVETAS و دانشگاه فرایبورگ انجام می‌شود. هدف کلی این پروژه، تمرکز بر تقویت مناسبات علوم اجتماعی برای اصلاحات اجتماعی و سیاستی است. مرحلۀ اول این پروژه در سال ۲۰۱۵ آغاز شد و قرار است تا دسامبر ۲۰۱۸ به پایان برسد. دو مرحلۀ دیگر برنامه‌ریزی شده‌اند و در حال حاضر، این پروژه در همکاری قوی با سیستم‌های ملی پژوهشی در آلبانی و صربستان، می‌کوشد در آغاز سال ۲۰۱۹، سه کشور دیگر در بالکان غربی را نیز شامل شود.پژوهش‌های علوم اجتماعی نقش پررنگی در کشف انتقادی مسائل و تحلیل مشکلات مربوط به اصلاحات دارند. این علوم می‌توانند توجه را به گزینه‌های دیگر در سیاست‌گذاری جلب کنند، ضرورت اصلاحات سیاسی را تقویت کنند و به مناظرات عمومی قوت بخشند، اما این تمام ماجرا نیست.
ادامه مطلب
تجارب جهانی در کاربردی سازی علوم انسانی
گزارش تجاری‌سازی فعالیت پژوهشی علوم انسانی، اجتماعی و هنر در استرالیا؛ بخش دوم
در تبیین ربط اجتماعی غیر از تأکید بر مسئله و مسئله‌مند بودن مطالعات، فکر می‌کنم شاید بتوانیم حتی از آن مفهوم حیث التفاتی استفاده کنیم. منظور این است که یک مطالعه و تحقیق دارای حیث التفاتی و معطوف به مسئله‌ای در جامعه باشد و از این جهت اگر به ربط اجتماعی قائل باشیم، در واقع می‌توانیم یک وجه اشتراکی بین همۀ این چند مفهوم بدیل که از تجاری سازی بیان شد، پیدا کنیم. در سودمندی کاربردی سازی یا خود تجاری سازی، وجه مشترک که ربط اجتماعی یا مسئله‌مند بودن مطالعات باشد، نهفته است. این معطوف بودن به مسائل جامعه، به تعبیری آن حیث التفاتی است که علوم انسانی و اجتماعی باید داشته باشند.
ادامه مطلب
تجارب جهانی در کاربردی سازی علوم انسانی
تجربه کاربردی سازی علوم انسانی و اجتماعی در استرالیا؛ بخش نخست
مفهوم دیگر در تجاری‌سازی، بحث سودمندی یا فایده و کارکرد است. طبیعتاً طبق این تعریف، فقط همان شرط اول را دارد؛ یعنی بالفعل یا بالقوه یک مسئله یا مشکل یا نیازی را برطرف می‌کند؛ اما ممکن است که فعلاً در بازار -چه مؤثر چه غیرمؤثر- تقاضایی برای آن وجود نداشته باشد. به عبارتی یک کار پژوهشی علوم انسانی، می‌تواند سودمند باشد؛ ولی کسی در بازار برایش ارزشی پرداخت نکند؛ حتی ممکن است تقاضایی هم وجود نداشته باشد؛ ولی بتوان آن را به عنوان یک کار سودمند بالقوه یا بالفعل به شمار آورد.
ادامه مطلب